Componisten/werken

Frank Martin-herdenkingsjaar 2024

 

© Aart van der Wal, augustus 2023

 

Toen Frank Martin op 21 november 1974 in Naarden overleed liet hij een rijk en belangrijk muzikaal oeuvre na. Hij behoorde tot de selecte schare twintigste-eeuwse componisten wier muziek vrijwel geheel werd uitgevoerd. Die aandacht contrasteert met de bescheiden toondichter die nooit veel belangstelling aan de dag had gelegd voor het propageren van zijn eigen werk. Hij schreef vooral in ons land in alle rust, was mede dankzij de auteurs- en uitvoeringsrechten van zijn werk financieel niet onbemiddeld en wist zich voorts verzekerd van de zorgzame handen van zijn tweede echtgenote, de fluitiste Maria Boeke, die haar man maar liefst 43 jaar overleefde: ze overleed op 6 juli 2017 in de gezegende leeftijd van 102 jaar.

Maria en Frank Martin in 1945

Maria heeft na Martins dood al het mogelijke in het werk gesteld om de muzikale erfenis van haar man niet alleen te conserveren, maar ook publiekelijk te profileren. Haar inzet was werkelijk onvermoeibaar, zoals ik zelf menigmaal in haar Naardense villa heb mogen vaststellen.

Ik ontmoette en sprak Maria voor het eerst naar aanleiding van een kort briefje dat zij mij schreef, waarin ze mij in vriendelijke tooonzetting op een onnauwkeurigheid wees in een van de recensies van een werk van haar man, diens oratorium Golgotha, hier door mij besproken, uiteraard mét de door haar voorgestelde correctie.

Het was ook Maria die in 1979 het dappere initiatief had genomen tot de oprichting van de Société Frank Martin, met als vestigingsplaats Lausanne en met als voorzitter niemand minder dan de violist Yehudi Menuhin. Kort daarop volgde de oprichting in ons land van de Frank Martin Stichting, met in het comité van aanbeveling twee andere zéér gevestigde namen: die van de Oostenrijkse dirigent Karl Böhm en ‘onze' Bernard Haitink.

Daar bleef het evenwel niet bij: ze schreef drie boeken over leven en werk van Frank Martin (1890-1974) en stelde de villa aan de Bollelaan, waar het echtpaar op 1 maart 1956 zijn intrek had genomen, en waar ze was blijven wonen, geregeld open als studie- en documentatiecentrum. Voorts hechtte ze eraan om het interieur op de begane grond van de villa geheel intact te laten, met inbegrip van Martins bibliotheek, schrijftafel, schrijfgerei, asbak (Martin was nét geen kettingroker…), schilderijen, tekeningen, enz. Zoals Helene Berg dat in Wenen voor haar man Alban deed: alsof je daar binnenstapte waande men zich in een woning met het interieur van de jaren dertig. Alsof de componist bij wijze van spreken even weg was om sigaretten te halen...

Frank Martin in 1959

Maria was niet alleen verantwoordelijk voor de vele nieuwsbrieven en andere bijdragen die door de beide stichtingen werden uitgebracht, maar ze schreef het merendeel ervan bovendien zelf. En als het zo uitkwam – en dat was soms meer dan haar lief was – reed ze nog tot op zeer hoge leeftijd met haar auto naar Lausanne om daar ‘de puntjes op de i te zetten,' zo vertelde zij mij eens een keer. Want álles moest kloppen, zowel hier als in Zwitserland. Het was ook Maria die in Naarden in en rond de villa de vele concerten organiseerde (vaak mét toelichtende moderator) met werken van haar man, soms ook in combinatie met muziek van andere componisten die Martin een warm hart hadden toegedragen of hij hen. En als het even kon werden de bezoekers in staat gesteld manuscripten (het merendeel wordt bewaard in het archief van de Paul Sacher Stichting in Bazel) en andere memorabilia van de componist te bewonderen, waarna het tijd werd voor een heerlijke lunch.

Onlangs gaf de huidige voorzitter van de Frank Martin Stichting, Ferry Jongbloed, een alleraardigst, met veel foto's gelardeerd Engelstalig boekje uit, waarin onder meer alle werken, verdeeld over twaalf categorieën, van Martin zijn opgenomen. Het boekje is ook in de Franse taal beschikbaar, maar daarnaast is een digitale versie beschikbaar die u hier kunt downloaden.

Het boekje is een van de vele belangrijke initiatieven van de stichting en zeker met het oog op 2024, als wordt herdacht dat Frank Martin een halve eeuw eerder in Naarden overleed.

____________________
Op onze site kunt u meerdere artikelen en recensies over het werk van Frans Martin vinden. U heeft ze met de zoekfunctie op de thuispagina in een oogwenk gevonden. En dan is er natuurlijk de site van de stichting: https://www.frankmartin.org.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links