CD-recensie
© Siebe Riedstra, mei 2010
 |
Lavinia Meijer - Harp Visions
Britten: Suite op. 83.
Patterson: Spiders op. 48 – Bugs op. 93.
Byrnes: Visions in twilight.
Yun: In balance.
Takemitsu: Stanza II for harp and tape.
Lavinia Meijer (harp).
Channel Classics CCS SA 29709 • 63' • (sacd)
‘Visions’ heet de tweede cd van Lavinia Meijer. Het is het logische vervolg op ‘Divertissements’ (klik hier), waarop ze zich bezig hield met repertoire uit de eerste helft van de twintigste eeuw. Hier komt de tweede helft van die eeuw aan bod, en in twee van de vijf opgenomen werken betreden we het nieuwe millennium. De opbouw van de cd volgt de ontwikkeling van het moderne componeren op de voet, van Britten tot Byrnes. Een ding is echter overduidelijk: Lavinia kiest haar repertoire om te communiceren, om haar publiek duidelijk te maken dat moderne muziek niet met een gefronst voorhoofd beluisterd hoeft te worden.
De uit Wales afkomstige harpist - geen dame - Osian Ellis (1928) is een begrip in de harpwereld, die in menige vers gecomponeerde opera van Benjamin Britten de harppartij vertolkte. Britten schreef graag voor mensen die hij kende, denk maar aan Peter Pears, Dennis Brain, Kathleen Ferrier en Mstislav Rostropovitsj. Osian Ellis was geen uitzondering en voor hem schreef Britten in 1969 een vijfdelige Suite voor harp – een werk dat direct in de top tien van het moderne harprepertoire belandde en dat ondanks de relatieve schaarste aan harp-cd’s een vast bestanddeel is van vele uitgaven. Toen Godelieve Schrama in 1994 de Philip Morris muziekprijs won, mocht ze als beloning een cd opnemen – ook voor Channel Classics - en die eindigde dan ook met deze Suite.
Paul Patterson (1947) is een Britse componist die zich bekwaamd heeft in de modernste compositietechnieken, maar tegelijkertijd een grote behoefte gevoeld om met zijn muziek een geluid te laten horen dat onmiddellijk begrepen kan worden. Dat blijkt al uit de titels van de beide hier opgenomen werken, korte suites met de titels Spiders (spinnen) en Bugs (beestjes), muzikale portretjes van friemelende levende have. Om zijn muziek aanschouwelijk te maken gebruikt hij zonodig theatrale middelen. In Mosquito’s Massacre (muggenmassamoord) wordt de harpiste geplaagd door een rondzoemende mug, die ze al spelend zelf veroorzaakt. Haar mimiek is dus niet gebaseerd op wat ze speelt, maar op de mug die ze tot klinken brengt. Vertwijfeling, ergernis, moordzucht – ze slaat er eentje dood – en wanhoop passeren de revue. Tenslotte hanteert ze een sissende spuitbus, waarna de dode muggen als korte glissando’s van haar snaren vallen. Alle stukken uit de cycli Spiders en Bugs hebben deze verhalende component en zijn een plezier om te beluisteren, vooral wanneer je de uitvoering kunt zien, en niet alleen horen. Op youtube levert een kostelijk filmpje van Mosquito’s Massacre het bewijs.
De cd ontleent zijn naam aan Visions in Twilight van de Amerikaanse componist Garrett Byrnes (1971). Dit was de verplichte compositie in de USA International Harp Competition in 2004, waar Lavinia voor haar interpretatie van dit werk beloond werd met een extra prijs. Sindsdien heeft ze het overal gespeeld waar ze maar kon. Ook hier speelt het visuele aspect kennelijk een belangrijke rol, gezien de uitbundige reacties in de pers, maar op de cd merk je dat niet zo.
In Balance van de Zuid-Koreanse componist Isang Yun (1917-1995) werd door Lavinia gespeeld op het concert ter gelegenheid van de uitrijking van de Nederlandse Muziekprijs, vorig jaar in het Concertgebouw. Misschien is de balorige toespraak van Ronald Plasterk – te beluisteren op youtube - debet aan het feit dat dit werk in mijn herinnering te lang duurde, maar helaas kan de hernieuwde kennismaking op deze cd die indruk niet wegnemen.
Last but not least een werk van Toru Takemitsu (1930-1996), Stanza II voor harp en tape. Takemitsu is de man die Japan een componerend gezicht gaf, daarbij geïnspireerd door zowel Olivier Messiaen als Duke Ellington. Stanza confronteert de harpiste met een klankspoor van gemanipuleerde harpklanken plus ‘musique concrète’ – geluiden uit het dagelijks leven. Zes minuten pure poëzie.
Labelmanager Jared Sacks (klik hier) voor een vraaggesprek met deze boeiende entrepreneur, muzikant en opnameleider) hangt de filosofie aan dat zijn cd’s gekoppeld moeten kunnen worden aan de live-optredens van de artiesten die hij opneemt. Daarvan is deze cd een prachtig voorbeeld. Het enthousiasme dat Lavinia Meijer weet op te wekken bij haar publiek mondt onvermijdelijk uit in een signeersessie na afloop. Dat Jared Sacks de harp zonder mankeren in uw huiskamer plaatst is een garantie voor heerlijk nagenieten.