CD-recensie
© Siebe Riedstra, april 2010
 |
Lavinia Meijer: Divertissements
Salzedo: Variations sur un thème dans le style ancien op. 30 - Ballade op. 28 - Jeux d'eau op. 29.
Caplet: Deux Divertissements: 1. à la Française - 2. à L'Espagnole.
Ibert: Six pièces pour harpe à pédales.
Channel Classics CCS SA 28908 • 66' • (sacd)
klik hier voor het interview met Lavinia Meijer
Met deze cd geeft Lavinia Meijer haar visitekaartje af. Naar eigen zeggen als ambassadrice van de harp. Op haar website laviniameijer.com stuit je nogal eens op citaten uit de pers die haar willen aanwrijven dat zij de harp wil verlossen van een tuttig imago. Hoezo tuttig? In Nederland, het land van de harp met oermoeder Phia Berghout? Lavinia past in een lange traditie waarin voor tuttigheid al heel lang geen plaats meer was. Vakvrouwen heeft het opgeleverd, zoals Lavinia's eerste lerares, Erika Waardenburg. Lavinia zal het alleen maar beamen. Wat niet wegneemt dat ze op deze cd een verbluffend staaltje virtuositeit, muzikaliteit, raffinement, sonoriteit en vooral speelplezier laat horen. Het gekozen repertoire is op het eerste gezicht een veilige keuze, maar schijn bedriegt. Want in de stukken die ze speelt komt een ongelooflijk arsenaal aan effecten aan bod, en dan hebben we het niet over het met een tandenborstel bewerken van de snaren.
De Franse componist, pianist, harpist en dirigent Carlos Salzedo (1885-1961), was de twintigste-eeuwse Paganini van de harp, over wie Elliott Carter opmerkte dat zijn grensverleggende technieken nog steeds niet ten volle door 'ons componisten' zijn uitgebuit. Salzedo was een wonderkind op de piano en nam als puber de harp erbij als tweede instrument. Al op zijn vierentwintigste werd hij door Toscanini naar New York gehaald als harpist van het orkest van de voorloper van de Metropolitan Opera. De invloed van Salzedo als pedagoog is enorm geweest, van 1924 tot zijn dood was hij hoofd van de harpfaculteit van het Curtis Institute of Music in Philadelphia. De drie werken die hier onder de noemer 'trois morçeaux' zijn opgenomen zijn in muzikaal opzicht niet baanbrekend, maar door de enorme verscheidenheid aan speeltechnieken boeien ze van de eerste tot de laatste noot, niet in de laatste plaats door de perfecte vertolking van Lavinia Meijer.
In puur muzikale zin is er nooit een betere componist voor de harp geweest dan André Caplet (1878-1925). Caplet is de muziekgeschiedenis in de eerste plaats ingegaan als amanuensis van Claude Debussy, en dat is jammer, want hij was zelf een zeer originele toondichter. Hij deed voor de harp wat zijn vriend Debussy deed voor de piano - hij bracht het instrument de twintigste eeuw binnen. Zijn beide Divertissements behoren tot het standaardrepertoire van elke harpiste, maar zijn Conte fantastique voor harp en strijkkwartet - of strijkorkest - is een goed bewaard geheim dat we helaas slechts zelden te horen krijgen. Mogen we hopen dat Lavinia bij een volgende gelegenheid de kans krijgt om dit juweeltje op te nemen?
Jacques Ibert (1890-1962) schreef de 'Six Pièces pour harpe à pédales' op zijn zesentwintigste. In dit vroege opus spreekt hij nog vloeiend de taal van Gabriel Fauré ; het succes van zijn volwassen werken heeft deze pareltjes echter geheel naar de achtergrond verdrongen. Dat Ibert zoveel energie stak in dit opus van ruim een half uur doet vermoeden dat hij heel erg verliefd was op een harpiste. Lily Laskine misschien?
Met deze voorbeeldig opgenomen schijf doet Lavinia Meijer je vergeten dat je naar een harp zit te luisteren. Vanzelfsprekende virtuositeit legt het af tegen een overweldigende muzikaliteit en dat is het mooiste wat een ambassadrice van de harp kan overkomen.