Componisten/werken
In memoriam Joep Straesser (1934 ~ 2004)
© Aart van der Wal, 5 oktober 2004
Op
22 september overleed in zijn woonplaats Loenersloot de Nederlandse componist
Joep Straesser.
Straesser werd op 11 maart 1934 geboren te Amsterdam en studeerde van 1953 tot 1955 muziekwetenschappen aan de Vrije Universiteit. Hij behaalde in 1959 aan het Amsterdamse conservatorium het diploma orgelspel bij dr. Anthon van der Horst en slaagde in 1961 voor het hoofdvak theorie bij Jan Felderhof. Na zijn conservatoriumopleiding studeerde Straesser nog bij de Nederlandse componist Ton de Leeuw.
Joep Straesser was op verschillende terreinen actief. Van 1953 tot 1961 was hij werkzaam als kerkorganist. Van 1961 tot 1962 was hij verbonden aan het Muzieklyceum van Zwolle als docent voor theoretische vakken. Van 1962 tot 1980 vervulde hij dezelfde functie aan het Utrechts Conservatorium. In 1967 werd hij aan dezelfde instelling benoemd als docent voor het hoofdvak theorie en werkte daarnaast enige jaren met experimentele improvisatiegroepen. In 1975 volgde zijn aanstelling als hoofdvakdocent voor compositie, welke functie hij in 1989 beëindigde.
Zijn oeuvre omvat werken voor vele verschillende instrumenten en bezettingen, waarbij een zekere voorkeur opvalt voor het gebruik van de menselijke stem. Het festival van de International Society of Composers selecteerde verscheidene malen een compositie van Straesser. In 1966 werd 22 Pages voor 3 mannenstemmen en orkest op teksten van John Cage uitgevoerd op het ISCM-festival in Stockholm. In 1979 werd Intervals I voor gemengd koor en fluit, cello en harp uitgevoerd op het ISCM-festival in Athene, Roundabouts voor 4 marimba's op het ISCM-festival te Brussel in 1981 en Signals and echoes voor basklarinet en elf instrumenten op hetzelfde festival in 1985 te Amsterdam.
Tot zijn oeuvre behoren verder een hobokwartet (1962), Herfst der muziek voor koor a capella (1964), Chorai voor strijkorkest, harp en drie slagwerkers (1967), Musique pour l'homme voor vier vocale solisten, vijf slagwerkers en orkest (1968; tekst ontleend aan de Verklaring van de Rechten van de Mens), Missa voor gemengd koor en koperblazers (1969), Enclosures voor blazers en slagwerk (1971), Encounters voor basklarinet en slagwerk (1973), Splendid isolation voor orgel (1977), de opera Über Erich M. (1986; bekroond met de Matthijs Vermeulenprijs), Symphony for strings (1989), From the Chinese restaurant voor sopraan, altsaxofoon, accordeon en slagwerk (1990) en Briefings voor piano (1996).
In 1958 behaalde Straesser met Psalm 148 de eerste prijs in een compositiewedstrijd ter gelegenheid van het 75‑jarig bestaan van de Maastreechter Staar en in 1965 met 22 Pages de prijs voor het beste Nederlandse werk in de Gaudeamusweek. In 1988 verleende de stad Amsterdam hem de Matthijs Vermeulenprijs voor zijn in 1986 gecomponeerde opera Über Erich M.
Straesser schreef een aantal artikelen over verschillende muzikale onderwerpen, onder meer analyses van het werk van Anton Webern. In het door Donemus uitgegeven tijdschrift Key Notes verscheen in het nummer 1983/1 een uitgebreid artikel over Straessers ontwikkeling als componist. Zelf schreef hij in 1989 (nr. 25) een artikel over de componist Jacques Bank.
Discografie
Ramasasiri, Spring quartet, Intersections V-2, Signals and echoes, A solo for Alkaios, Gedanken der Nacht, Symphonie nr. 3. Composers' Voice CV 44 (1 cd).
Sonate a tre. NM Classics 92022 (1 cd).
Madrigals I-IV, Splendid Isolation, Herfst der muziek, Cinq études légères, Motetus, Faites vos jeux. Erasmus WVH-211 (1 cd).
Motetus. TS 97022 (1 cd).
Trois pièces pour carillon. TMN 19991 (1 cd).
Bronnen: Muziekgroep Nederland / Klassieke Muziekgids.