De Berliner Gemäldegalerie kocht medio jaren zeventig een schilderij waarvan onlangs bekend is geworden dat het waarschijnlijk het laatste portret van Mozart is die in 1791 in Wenen overleed, 35 jaar oud.

Dat het zo lang heeft geduurd om vast te stellen of het wel of niet een authentiek portret betrof, houdt verband met het uitvoerige onderzoek dat aan de bekendmaking vooraf is gegaan. Zo paste Wolfgang Seiller, een nazaat van Johann Georg Edlinger, de schilder van het portret, allerhande computertechnieken toe om de afbeelding van de componist op het waarschijnlijk uit 1790 daterende schilderij met andere - als authentiek bekend staande - portretten te vergelijken. Seillers belangstelling ging daarbij vooral uit naar het (zonder enige twijfel authentieke) portret dat van Mozart in 1777 in Salzburg werd geschilderd (afbeelding rechts). Hij wordt afgebeeld met de Gulden Spoor-versierselen die hem in 1770 door de paus waren uitgereikt. Dit schilderij leende zich uitstekend voor een nauwkeurige vergelijking van Mozarts gelaatstrekken met die in het het werk van Edlinger. Het schilderij bevindt zich in Bologna en is van aanmerkelijk groter belang dan het door Barbara Krafft geschilderde portret (afbeelding linksonder) dat pas in 1819 ontstond, 28 jaar na Mozarts dood, en dat is gebaseerd op verschillende voorbeelden die deels door Mozarts zuster, Nannerl, waren aangereikt. Het is dit in wezen onbetrouwbare portret dat uiteindelijk wèl het meest bekend is geworden en dat onder andere is afgebeeld op de verpakking van de Salzburgse Mozart-Kugeln.

In 1782/83 ontstond in Wenen het schilderij Mozart am Klavier van Mozarts zwager, Joseph Lange, dat onvoltooid bleef en een plaatsje kreeg in Mozarts geboortehuis in Salzburg. Tot de ontdekking van het schilderij van Edlinger was dit het laatste bekende Mozart-portret (afbeelding rechtsonder).

 

 

---