CD-recensie
© Siebe Riedstra, september 2012
 |
Gruber: 3 MOB Pieces (versie voor trompet en kamerorkest) – Busking (voor trompet, accordeon, banjo en strijkorkest)
Schwertsik: Divertimento Macchiato op. 99 (voor trompet en orkest)
Hakan Hardenberger (trompet),
Mats Bergström (banjo), Claudia Buder (accordeon), Swedish Chamber Orchestra o.l.v. HK Gruber
BIS-CD-1884 • 68' •
Opname: mei 2009 (Busking), november / december 2010, Örebrö Concert Hall, Zweden
Dit is een prachtige cd met een storend tekort aan productinformatie, want wat wil het geval? In 2010 bracht het label BIS een al even prachtige cd uit met werken van HK Gruber (klik hier). U raadt het al, hier is sprake van een doublure. Op zich niet erg, maar dat we dat nergens in de opnamegegevens tegenkomen is op zijn minst slordig en op zijn zachtst gezegd misleidend. Je zal er maar te laat achter komen dat je bijna de helft van deze cd al in de kast hebt staan.
 |
|
HK Gruber |
|
 |
|
Kurt Schwertsik |
|
De uiterst onderhoudende en jazzy MOB pieces van Gruber verraden zijn activiteiten als jazzbassist – de man is een duizendpoot. Voor Buskers verwijs ik u beleefd naar voornoemde bespreking. Kurt Schwertsik is een nieuwkomer in deze pagina’s en verdient een introductie. Hij werd geboren in 1935, en is dus wat ouder dan Gruber (1943). Toch gaan ze samen door het leven als onderdeel van de ‘Dritte Wiener Schule’. Ze hebben het Weense muziekleven in de tweede helft van de voorbije eeuw behoorlijk opgeschud, door de oprichting van het ensemble MOB, waarmee ze buitenbeentjes als Satie en Ives in de etalage zetten. Maar het is vooral hun eigen muziek die smoel heeft gegeven aan de muziekscene in de Oostenrijkse hoofdstad. Dat is in de allereerste plaats te danken aan een onbedwingbaar gevoel voor humor en een niet te temmen behoefte aan relativeren, vooral van de ivorentorenklanken uit Darmstadt en Donaueschingen. Wonderlijk dat hun muziek in Nederland geen voet aan de grond heeft gekregen, terwijl Mauricio Kagel hier uitgebreid aandacht kreeg.
Schwertsik is net als Gruber een omnivoor, met zonodig nog meer ruiven dan zijn collega. Op deze cd merken we dat niet zo, maar op een andere schijf die geheel aan zijn orkestwerken is gewijd vinden we sterke invloeden uit Amerika terug, met onmiskenbare reminiscenties aan Strawinsky en John Adams. Die cd heet Irdische Klänge, en hij wordt volgespeeld door het Adelaide Symphony Orchestra o.l.v. David Porcelijn. Het is een uitgave van de Australische BBC, de ABC dus (ABC 476 227). De aardigste introductie tot Schwertsik is waarschijnlijk een uitgave van het label Oehms (OC 342), waarop alle facetten van zijn componeren belicht worden, van een Bergiaans vioolconcert tot een gewiekste ‘Schrumpf-Symphonie’ (krimpsymfonie).
Even terug, voor de fans van Hardenberger. Het Divertimento Macchiato is een volwassen trompetconcert in de vorm van een divertimento. Eerst heette het gewoon Divertimento, maar mevrouw Schwertsik vond Macchiato toch wat chiquer klinken. Er zijn zes delen, waarvan het eerste en laatste geheel in de traditie van de ‘Erste Wiener Schule’ een mars moeten voorstellen. In de overige vier delen overheerst een nostalgische stemming, met gelijke delen Gershwin en Schönberg. Schwertsik schreef het stuk voor Hardenberger, en dit is de plaatpremière. Goede wijn behoeft geen krans.