CD-recensie

 

© Aart van der Wal, maart 2010

 

Sibelius: Vioolconcert in d, op. 47 - Humoresque nr. 1 in d, op. 87 nr. 1 - nr. 2 in D, op. 87 nr. 2 - nr. 3 in Es, op. 87 nr. 3.

Prokofjev: Vioolconcert nr. 1 in D, op. 19.

Vilde Frang (viool), WDR Sinfonieorchester Köln o.l.v. Thomas Søndergard.

EMI Classics 6 84413 2 • 64' •

   

De violiste Vilde Frang verscheen al eerder op het EMI Classics-label (in een Chopin-programma, met de pianist Andreas Brantelid en de celliste Marianne Shirinyanen, en in de verzamelbox The Sound of Scandinavia), maar dit is dan haar debuut-cd als solist. En wat voor een debuut! Toen ze deze stukken vorig jaar vastlegde was ze pas tweeëntwintig, maar de rijpheid die van dit zelfbewuste en technisch volmaakte spel afstraalt is - hoe het ook wordt gewend en gekeerd - van een bijzondere klasse. Of dat de volledige instemming zou kunnen hebben van de beide componisten? Frang is niet altijd consequent in het (op)volgen van de aanwijzingen in de partituur. Dat lijkt me te maken te hebben met de visie die zij op deze muziek heeft: zij benadrukt duidelijk de lyrische en lucide kant ervan, wat al aan het begin van het Vioolconcert van Sibelius blijkt. Ze introduceert het hoofdthema in een uiterst delicaat piano en niet - zoals genoteerd staat - mezzoforte. Waarom? Blijkbaar werd ze hier geleid door het dolce ed espressivo, dat de componist boven de openingsfrase noteerde. Zoals ze hier van start gaat is het een en al betovering., de frase wordt bij wijze van spreken vanuit de verte opgebouwd. Misschien had Sibelius hier beter kunnen noteren dolce, espressivo ed lontano noteren... Tenminste, met een violiste als Vilde Frang dan in gedachten....

In datzelfde deel, vlak voor 7. pesante, ravivando, zijn de achtstenoten net niet voldoende 'pesante' (vergelijk bijvoorbeeld Ferras/Karajan, Oistrach/Rozjdestvenski, Menuhin/Boult en Lin/Salonen), maar het zijn slechts details die meer weg hebben van haarkloverij, want haar Sibelius is een wel heel wonderschone gestalte binnen de toch al rijke kaders van de vioolliteratuur. En men vergisse zich niet: in de hoekdelen laat ze de donkere en weerbarstige kanten van het werk volop tot hun recht komen, met steeds een gloedvolle, volupteuze en stralende viooltoon. Haar vibrato ontwikkelt zich niet bijna werktuiglijk vanuit de linkerhandpositie, maar met behulp van haar fabelachtige streektechniek. Dat levert zoveel kleurgevoelige nuanceringen op dat haar spel even kleurrijk als verrassend is. Dit is geen dame die de kunst eerst van anderen heeft afgekeken om daarna zelf te gaan klonen. Het verschil met het spel van Hilary Hahn in dit concert is buitengewoon treffend: waar Hahn (begeleid door Esa-Pekka Salonen) het werk speelt alsof ze ernaar kijkt (klik hier), zit Frang er middenin . Frangs liefde voor dit concert breekt echt door alles heen terwijl ze zich geen moment erin verliest.

Het Eerste vioolconcert van Prokofjev oogt onder haar handen wat vriendelijker, de motorische ritmiek is fractioneel minder uitgesproken en functioneler dan bij bijvoorbeeld Vengerov/Rostropovitsj en Heifetz/Munch, maar haar opvatting is heel goed verdedigbaar bij een vertolking die staat als een huis. Treffend is zeker haar toon die ook in het pianissimo zijn warme kern behoudt. Spanningsbogen worden optimaal getrokken, de vele contrasten krachtig en mooi gedoseerd uitgewerkt. Heel bijzonder is het Scherzo dat zij werkelijk fascinerend over het voetlicht brengt, flitsend, fonkelend en met een enorme drive (vivacissimo, nou en of!). Het orkest van de West-Duitse omroep onder Thomas Søndergard geeft haar hier maar ook elders geweldig partij. Briljante dialogen lijken een kolfje naar de hand van deze dirigent te zijn. Vorig jaar oktober was ik al zeer onder de indruk van zijn dirigeerprestaties, toen hij het Rotterdams Philharmonisch Orkest voorging in Magnus Lindbergs bonte Klarinetconcert en Sibelius' En Saga en Zevende symfonie, de lastigste van alle symfonieën van deze Finse muzikale grootvorst (wiens grandioze oeuvre in ons land veel te weinig aan bod komt!)

Sibelius' drie Humoresken behandelt ze terecht als salonminiaturen in het nog bleke Noorderlicht. Meestal fungeren deze juweeltjes in het concertbedrijf als encores, wat ze behoorlijk tekort doet. Dat ze er überhaupt zijn danken we aan Sibelius' uitstekende geheugen. Zowel de partituur als de orkestpartijen gingen verloren, maar gelukkig was componist in staat om ze uit alsnog te reconstrueren.

De in maart 2009 in de Rhein-Stieg Halle in Siegburg gemaakte opname is een prestatie op zich. Het staat er niet alleen vlekkeloos op, maar ook nog met een zeer indrukwekkende, bronzen sonoriteit. Met Vilde Frang moeten we in de toekomst ernstig rekening houden!


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links