CD-recensie
© Aart van der Wal, oktober 2019
Liszt: Bénédiction de Dieu dans la solitude S 173 nr. 3 - Consolations S 172 - Grande Étude in As, S 137 nr. 9 - in f, S 137 nr. 10 Chopin/Liszt: 6 Poolse liederen op. 74 Chopin: Étude in C, op. 10 nr. 1 - in a, op. 10 nr. 2 - in cis, op. 10 nr. 4 Mariam Batsashvili (piano) |
De Georgische pianiste Mariam Batsashvili (26) brak pas goed door nadat zij in 2014 tijdens het bekende Liszt Concours in Utrecht maar liefst twee prijzen in de wacht sleepte: de hoofdprijs en de prijs van de persjury. Talent verloochent zich niet, zult u misschien zeggen en dat is zeker waar, maar veel factoren (deels helaas van het onbeheersbare soort) spelen mee bij het wel of niet bereiken van een hoge podiumplaats. Batsashvili heeft de wind in ieder geval mee, getuige ook het platencontract dat het internationaal opererende platenlabel Warner Classics (bepaald niet de eerste de beste) haar aanbod. Dat resulteerde in dit album, dat uitsluitend is gevuld met werken van Chopin en Liszt.
Ik kwam het spel van deze zeer talentvolle Georgische spel al eerder tegen: in november 2016 besprak ik een door het Nederlandse label Cobra uitgebrachte cd, onder de titel 'Early transcriptions', uitsluitend gewijd aan pianobewerkingen van onder anderen Liszt en Busoni (klik hier voor de recensie). Toen al gaf ik mij voor haar indrukwekkende spel gewonnen. Omdat er zoveel van te genieten was. Raffinement, sfeer, aristocratische elegantie, briljante finesse, maar ook contemplatieve diepte en overtuigend detailrijk. Men kan haar spel niet meer tekort doen dan het als 'dromerig' en 'melancholiek' te typeren, zoals onlangs in een krantenrecensie.
Georgië staat er mede om bekend dat het veel muzikaal talent in huis heeft, al heeft een groot aantal musici (en zij niet alleen) het land verlaten om elders een rooskleuriger toekomst op te bouwen. Want de algehele toestand in dit land dat grenst aan Rusland, Armenië, Turkije en Azerbeidjan is sinds de uitgeroepen onafhankelijkheid in 1991 steeds opnieuw onderworpen geweest aan allerlei gewapende conflicten. Het destructieve karakter zal voor de bevolking zijn uitgemond in een vrijwel dagelijks terugkerende beproeving.
Als je talent hebt en je kunt dat in eigen land niet voldoende exploreren is dat sowieso al een goede reden om de grenzen - in dit geval letterlijk - te verleggen. Als daar dan nog buitenmuzikale aspecten bijkomen, zoals onlusten en maatschappelijke ontwrichting, is blijven alleen nog een optie voor wie niet wil of kan. Mariam Batsashvili behoorde tot de vele musici die besloten om hun heil elders te zoeken. Zij kwam naar Nederland.
Volgens de jury van het Liszt Concours is Batsashvili een 'complete artist' met een 'amazing touch' en vervuld van 'heartfelt emotion'. Daarmee lijkt de kern van haar spel uitstekend getroffen, met wat mij betreft de nadruk op het 'complete' karakter ervan. Wat wil zeggen dat haar spel alles in zich heeft om niet alleen een willekeurige ruimte met overrompelende klankschilderingen te vullen, maar ook om er qua uitdrukkingskracht en spanningsopbouw nog een bijzondere dimensie aan toe te voegen. Fascinerend is ook dat zelfs de typisch lisztiaanse klankuitbarstingen niet gepaard gaan met een verlies aan reliëf en transparantie. Waar dan wat dit nieuwe album betreft nog de fantasierijke programmering bijkomt. Kortom, u wacht een bijzonder recital van een bijzondere pianiste.