Video

Digital Video Broacast-Terrestial (DVB-T)

 

© Wim Koekebacker, oktober 2005

 

De computer neemt een niet meer weg te denken plaats in de samenleving in. Bij allerlei toepassingen rukt de rekenaar in een niet te stuiten tempo op. Ik zeg rekenaar omdat het niets anders is dan een soort rekenmachine die in een enorm tempo berekeningen maakt, gestuurd door de programmatuur. En sinds een aantal jaren wordt deze techniek ook gebruikt voor de overdracht van beeld en geluid, in allerlei gedaanten. Digital Video Broadcast, kortweg DVB, is de norm die men zal gaan gebruiken om de analoge televisie signalen te gaan vervangen. DVB kan via verschillende manieren tot ons komen. Zo is er DVB-S, waarbij de S staat voor satelliet. DVB-H waar de H staat voor “handheld”, de bekende mobiele telefoons en andere kleine apparatuur. En nu dan dus DVB-T, waar de T staat voor “terrestial”, vrij vertaald betekent het “aards”, oftewel DVB-T en maakt dus gebruik van zenders die zich op het aardoppervlak bevinden, net zoals de huidige radio en televisiezenders.

Analoge zenders straks verleden tijd

Uit kostenoverwegingen, maar vooral ook uit commercieel oogpunt maar daarover later, gaat men binnen afzienbare tijd alle analoge zenders uitschakelen. Deze ontwikkeling is niet meer terug te draaien. Men moet eraan geloven, of men wil of niet. Dat wil zeggen, we zullen op de één of andere manier digitale signalen moeten kunnen ontvangen want anders gaat het beeld in de huiskamer onherroepelijk op zwart. DVB-C, de kabelvariant, zal naar alle waarschijnlijkheid het stokje overnemen van analoge kabelontvangst. Logisch eigenlijk. Ons land is dicht bekabeld en de infrastructuur is over het algemeen van goede kwaliteit. DVB-T moet dan ook worden gezien als een aanvulling op DVB-C en niet als vervanging van de analoge kabelontvangst. En zoals Digitenne en KPN, op dit moment de enige aanbieders van DVB-T in ons land, hun product nu in de markt zetten mikken ze op een overgang van het publiek van de kabel naar digitale etherontvangst.

Naar mijn mening nu al een verloren race, zeker als de digitale ontvangers (ook wel set-top box genoemd) voor kabelontvangst grootschalig door de kabelaars beschikbaar worden gesteld. Immers, de ontvangstproblemen waar DVB-T mee kampt zijn DVB-C totaal vreemd, het signaal gaat immers via een kabel en niet door de lucht. Hierdoor zal de ontvangst van DVB-C zeer betrouwbaar zijn, iets dat absoluut niet opgaat voor DVB-T. Ja, als men een goede antenne gebruikt zal het allemaal wel gaan. Maar daar zit hem nu de kneep. DVB-T wordt in de markt gezet alsof het overal goed te ontvangen is. Dat is nog maar de vraag en al helemaal indien gebruik wordt gemaakt van een antenne die men binnenshuis opstelt. Mijn ervaringen zijn beslist niet gunstig hoewel ik ruim binnen het verzorgingsgebied van de zender woon. Nu erkent men in sommige situaties wel dat er ontvangstproblemen kunnen zijn zoals glas-in-loodramen, gewapend beton en nog meer belemmeringen.

DVB-T is onscherp en onbetrouwbaar

Maar is het niet zo dat we op dit moment vrijwel ongestoord kunnen kijken en dat bovendien voor een redelijk tarief? Precies! En hiermee ben ik gekomen op het punt waarom ik dit stukje eigenlijk heb geschreven: de teruggang in kwaliteitsoverdracht van met name televisieontvangst. De praktijken die de reclamejongens in opdracht van KPN en Digitenne toepassen liegen er namelijk niet om U wordt bijvoorbeeld “haarscherp beeld” in het vooruitzicht gesteld. “Omdat het digitaal is” om er nog een schepje bovenop te doen. Nou, neemt u van mij aan dat, zoals de technische zaken er op dit moment voor staan, dit klinkklare nonsens is. Ik heb DVB-T leren kennen als onscherp, onbetrouwbaar en soms ongenietbaar, hierna de drie O’s te noemen. Dat ligt NIET aan het medium op zich! Nee, het ligt aan de manier waarop het aan ons wordt gepresenteerd, zowel in technische zin als in marketingtechnische zin.

Om met de techniek te beginnen: de per programma toegekende bandbreedte, zeg maar, beschikbaar gestelde bewegingsvrijheid van de digitale informatie, is veel te gering. Dit heeft als effect dat de beelden veel minder scherp zijn dan bij analoge overdracht. Vooral zichtbaar bij bewegende beelden en de contouren van een bewegend object op een stilstaande achtergrond. Kijk maar eens naar een voetbalwedstrijd via DVB-T bijvoorbeeld. Overigens zijn deze verschijnselen natuurlijk ook zichtbaar bij de andere DVB varianten maar bij DVB-T in ontoelaatbare mate. Bovendien kan men in meer of mindere mate blokkerig beeld ontwaren. Vooral zichtbaar op de grote plasma en TFT beeldschermen, die op dit moment absoluut nog niet de kwaliteit van dat van een goed CRT scherm, de goede oude beeldbuis, kunnen bieden.

Zoals altijd is het een optelsom van factoren waarbij de zwakste schakel in een keten het uiteindelijke resultaat bepaalt. Ook al heb je nog zo’n mooie opname op een cd of grammofoonplaat, zonder goede apparatuur heb je niks aan die mooie plaat. Zo is het dus ook met digitale beeldoverdracht. Nou geldt bovenstaande natuurlijk óók bij analoge overdracht. Maar het is bij analoge overdracht allemaal minder kritisch waarbij ik er van uitga dat de kabelaar een goed kabelnetwerk heeft en dat de gebruikte apparatuur thuis voldoet aan bepaalde normen natuurlijk. Ik kan via mijn oude analoge Pace satellietontvanger nog steeds van een vlijmscherp beeld genieten namelijk. Een totale afwezigheid van de drie O’s... Via Astra en Eutelsat zijn directe uitzendingen vanuit in het bijzonder Duitsland gewoonweg subliem te noemen. En zet ik daar dan het digitale DVB-S plaatje tegenover dan is er al een zekere kwaliteitsvermindering zichtbaar.

Macht in verkeerde handen

Inhoudelijk kan DVB een mooie uitbreiding van het programma-aanbod betekenen. Immers, via een normaal televisiekanaal kunnen met DVB liefst 5 verschillende tv programma’s worden aangeboden. Maar het gaat er de aanbieders van DVB-T niet zozeer om u een grotere keuze te kunnen bieden. Het gaat erom meer geld aan u te kunnen gaan verdienen omdat men naar believen kan gaan bepalen waar u naar mag kijken en luisteren en tegen welk tarief. Via het “op zwart zetten” van een smart card (de kaart die in Nederland nodig is om het DVB-T/S/C apparaat te laten werken) heeft men de macht over u verkregen. Daar waar we nu nog gratis en voor niets naar de publieke omroepen kunnen kijken is dat met DVB verleden tijd. Alleen via een betaalde smart card krijgt u toegang tot de programma’s. Programma’s waar u via de belastingen al voor betaalt. Weet u nog wel, de omroepbijdragen? Hoewel minder zichtbaar bestaat deze belasting nog steeds namelijk. u betaalt op dit moment bovendien óók nog voor het onderhoud van de analoge zenders. De uitschakeling van de analoge tv zenders levert maar liefst een besparing van € 11 miljoen op jaarbasis!

Zou het dan alstublieft zo mogen zijn dat we ten minste de publieke omroepen gratis, dus zonder smart card te hoeven gebruiken, kunnen blijven zien? En dan in een aanvaardbare kwaliteit? En wat gaat er met die besparingen gebeuren? Allemaal zaken die we in Nederland zomaar laten gebeuren. In de ons omringende landen wordt DVB-T helemaal gratis aangeboden. In Engeland (Freeview genoemd) is er bovendien op dit moment al een zeer uitgebreid netwerk dat gebruik maakt van zenders die aanzienlijk meer zendvermogen hebben. Nou is het wel zo dat het land minder kabelnetwerken heeft dan Nederland, maar toch. Hetzelfde zien we bij onze oosterburen. Helemaal gratis, net zoals de DVB-S ontvangst. Overigens is de beeldkwaliteit van DVB-T in Engeland en Duitsland net zo belabberd als in Nederland. Ik heb dit tijdens vakanties kunnen vaststellen.

Goedkope infrastructuur

Het gaat mij er niet om de digitale technieken de grond in te boren. Het gaat mij erom te waarschuwen tegen ongebreidelde zakkenvullerij van de aanbieders van DVB. De infrastructuur van DVB-T is uiteindelijk veel goedkoper dan het peperdure netwerk van hoogvermogen analoge landzenders. En ook nog eens goedkoper dan een goed kabelnetwerk. Immers, de signalen gaan door de ether. En dit laatste is tevens de kracht van het medium. Want ondanks de tekortkomingen heb ik wel plezier aan mijn DVB-T ontvanger gehad. Ik kon naar het BBC nieuws kijken en een speelfilm zien. Maar ik haat het te moeten gaan betelen voor zaken die nu nog gratis zijn. En ik haat het al helemaal als die zaken bovendien van slechtere kwaliteit zijn.

De keuze is echter aan u. Neem de tijd eens rustig om u heen te kijken en kies een winkel waar men verstand van zaken heeft en u niet beschouwd als lastig. Laat DVB-T demonstreren met gebruikmaking van een ontvanger aangesloten op een groot beeldscherm. Het is namelijk waarschijnlijk dat u zo’n scherm in de toekomst gaat aanschaffen. Niet op een klein 30cm beeldschermpje laten demonstreren dus!

Fabels

U zult dan niet zien waartegen ik u via dit artikel voor wil waarschuwen. Hoed u voor kreten als: “digitaal dus haarscherp en ongestoorde ontvangst.” Het zijn fabels. Ja, digitaal kán mooi zijn, zelfs mooier dan analoge overdracht. Kijk maar naar een goede dvd, óók digitaal namelijk. Nu hoeft dié kwaliteit natuurlijk ook weer niet voor tv ontvangst maar het is maar een vergelijk. Ik heb talloze grammofoonplaten die, met al hun gebreken, oneindig veel mooier klinken dan menige cd. Omdat er een technicus aan het werk was die verstand van zaken had bij de opname bijvoorbeeld. Of omdat de platenperserij wist hoe een plaat te persen. Weest u gerust, ik prefereer de cd verre boven de grammofoonplaat maar ik wil ermee zeggen dat het ene niet per se beter is dan het andere omdat er modernere technieken worden gebruikt. DVB-T is in wezen een mooie techniek die in zijn huidige vorm niet kan laten zien waartoe het in staat kan zijn.

Bovendien moeten de publieke omroepen via DVB-T gratis worden aangeboden. Daar betaalt u op dit moment namelijk al voor. Zoals de boel nu wordt aangeboden, raad ik DVB-T af voor het gebruik in de huiskamer. Voor mobiel gebruik, hierbij denk ik aan camping, boot en de auto, kan het een aardig medium zijn waaraan men veel plezier kan beleven. Maar weet dan dat u in het buitenland helemaal gratis naar DVB-T kunt kijken en dat u dientengevolge straffeloos een ontvanger in den vreemde kunt aanschaffen. Smart card is overbodig.

Wees ook bedacht op het feit dat een bij Digitenne en KPN aangeschaft apparaat kan zijn afgeschermd voor buitenlandse DVB-T signalen! Het inprogrammeren van de benodigde codes kan wel maar vereist kennis van zaken. Eis dat u een apparaat krijgt dat dus óók in het buitenland (vakantie!) bruikbaar is. Veelal weten de verkopers niet wat u bedoelt als u hierom vraagt… En tenslotte, zorg voor een behoorlijke antenne. Hebt u op het dak nog een goede UHF antenne (die dan voor Nederland wel verticaal moet zijn gepolariseerd), dan weet ik zeker dat de ontvangst (maar ook niet meer dan dat!!) goed zal zijn. En voor op de camping een goede richtantenne is geen overbodige luxe. Veel succes!


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links