CD-recensie

 

© Siebe Riedstra, september 2018

 

Vaughan Williams: Mis in g - Te Deum - O vos omnes - Antiphon from Five Mystical Songs - Rhosymedre (orgelsolo) - O taste and see - Prayer to the Father of Heaven - O, clap your hands - Lord, thou hast been our refuge

Joseph Wicks (orgel), The Choir of St John's College, Cambridge o.l.v. Andrew Nethsingha
Signum Classics SIGCD541 • 68' •
Opname: juli 2017, St John's College Chapel, Cambridge (VK)

   

De stem van de Britse componist Ralph Vaughan Williams wordt in Nederland nauwelijks gehoord. Wie er het archief van het Koninklijk Concertgebouworkest erop naslaat vindt 31 uitvoeringen, gespeeld tussen 1924 en 2004. Twaalf daarvan vallen toe aan de Fantasia on a theme by Thomas Tallis voor strijkorkest, zijn bekendste en wellicht meest karakteristieke schepping. In een persoonlijke toelichting bij deze cd verbaast dirigent Andrew Nethsingha zich over het feit dat de Mass in g minor niet dezelfde status geniet. Hij heeft gelijk, hoewel de discografische status van het werk het tegendeel lijkt aan te tonen, opnamen genoeg. De eerste uitvoering werd gezongen door een gemengd koor, maar de mis lijkt geschreven voor dat typisch Britse fenomeen, een koor dat uitsluitend bestaat uit jongens en mannen. Het klinkend resultaat is uniek en wordt jammer genoeg niet altijd als zodanig gewaardeerd en onderhouden. In Nederland is koorzang van deze oorsprong en kwaliteit op een haar na uitgestorven, ondanks manmoedige pogingen in Haarlem, Utrecht en Den Bosch, de laatste bolwerken van een waardevolle traditie.

Vaughan Williams was een gewaardeerd medewerker aan de totstandkoming van het British Hymnal, de Britse pendant van het liedboek voor de kerken. Het zal voor vele gelovigen die het gezang 'Voor alle Heil'gen in de heerlijkheid' kennen een schok zijn om te ervaren dat de componist een overtuigd agnost was. Een levenshouding die Vaughan Williams deelde met Johannes Brahms en Giuseppe Verdi, beiden scheppers van een magistraal requiem. De mis die hij in 1921 schiep is een mijlpaal in de ontwikkeling van de Britse muziek, voor een werk van deze kwaliteit moeten we drie eeuwen terug in de geschiedenis.

De overige werken op deze uitgave zijn in de eerste plaats bestemd voor liturgisch gebruik, sommige met orgelbegeleiding (Te Deum op Engelse tekst). Organist Joseph Wicks speelt als intermezzo het schitterende Rhosymedre, een van de (helaas) weinige orgelwerken die Vaughan Williams naliet. In het laatste werk op deze uitgave voegt trompettist David Blackadder zich bij het gezelschap met de koraalmelodie die de Britten kennen als St. Anne (O God, our help in ages past), bij ons vroeger geliefd als 'O God die droeg ons voorgeslacht' (Liedboek Gezang 379).

De mis is geschreven voor twee vierstemmige koren, met op een paar plekken een derde partij voor vier solisten. Dirigent Andrew Nethsingha paste een prachtig effect toe door de vier solisten in het Credo op de tekst 'Et incarnatus est' achter in de ruimte te plaatsen. Met de 33 vocalisten van het Choir of St. John's College is dit grote werk bepaald niet overbezet. Dat leidt dan tevens tot de enige reserve die ik na het beluisteren overhield: in de luide passages is een duidelijke discripantie waar te nemen tussen de strak zingende trebles en de sterk op vibrato inzettende tenoren en bassen. Waar in de rustige passages sprake is van een schitterend mengende koorklank (begin van het Agnus Dei) valt in de fortissimo passages van het Sanctus de klank in twee helften uiteen. Niet iedereen zal zich hieraan storen, gezien de voortreffelijk intonatie en de onberispelijke opname.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links