CD-recensie

 

© Siebe Riedstra, september 2018

 

Tasto Solo - Early Modern English Music 1500-1550

Anonieme werken uit de tijd van Henry VIII

Tasto Solo: Guillermo Pérez (organetto), David Catalunya (eschiquier), Angelique Mauillon (renaissanceharp)
Passacaille 1028 • 58' •
Opname: dec. 2016, AMUZ, Antwerpen

   

In een vraaggesprek na afloop van de directe uitzending op Radio4 van het slotconcert van het Oude Muziek Festival 2018 werd voormalig artistiek leider Jan Nuchelmans gevraagd naar zijn favoriete momenten. Het concert van het ensemble Tasto Solo op 28 augustus in de Pieterskerk had een sterke indruk op hem gemaakt. Een goede reden om een cd die ik enige tijd geleden ontving en waar ik eerlijk gezegd niet zoveel raad mee wist opnieuw te beluisteren. Het is de derde uitgave van dit ensemble op het Belgische label Passacaille, na Meyster ob allen Meystern (Passacaille 950) en Le chant de leschiquier (Passacaille 1012). Op die cd's speelt het ensemble in een uitgebreidere bezetting; in Utrecht kwam repertoire van  Le chant de leschiquier aan bod met zang van Barbara Zanichelli en werken van Binchois en Dufay.

Op deze derde uitgave met de titel Early Modern English Music is het ensemble gereduceerd tot een trio, en keren we wat de muziek betreft terug naar het Engeland van de eerste helft van de zestiende eeuw. Het centrale instrument van het ensemble is een organetto, bespeeld door artistiek leider Guillermo Pérez. Het organetto is een verre voorloper van het orgel, en bestaat uit 24 pijpen, een toetsenbord en een blaasbalg. De bespeler houdt het op zijn knie, bedient de blaasbalg met zijn rechterarm en bespeelt het klavier met zijn linkerhand - tot meer dan eenstemmigheid is het instrument niet in staat, met alleen zo nu en dan een aangehouden bastoon. Maar omdat de blaasbalg handmatig bediend wordt varieert de winddruk, en dus ook de klank - die wordt buigzaam. De leschiquier is een voorloper van het klavecimbel, het wordt op de omslag omschreven als een hammered clavisimbalum. Een klavecimbel waarbij de snaren door hamers worden aangeslagen, een voorloper van het clavichord wellicht? Als derde partner komt een harp aan bod, een van de oudste en simpel te maken instrumenten.

Instrumentale muziek uit deze periode van de muziekgeschiedenis bestaat alleen in de hoofden van avonturiers die op zoek gaan naar de oudste instrumenten en bijpassende bronnen. Wat er dan tevoorschijn komt is vooral afhankelijk van de fantasie van de speurders. De uitkomst is een soort virtuele muziek van een half millennium geleden. Of ze ooit in deze vorm bestaan heeft is aan speculatie onderhevig. De waardering voor deze cd gaat dan ook niet uit naar de veelal anonieme componisten die de tabulaturen leverden, maar naar de muziekvinders die ze ontcijferden. Wie het resultaat beluistert zal vaststellen dat sommige muziek van vijfhonderd jaar geleden verdacht veel lijkt op de muziek die vandaag gesleten wordt onder de noemer minimal.

In een tijd waarin we muziek die vijftig jaar geleden werd geschreven vaak al niet meer weten te waarderen zoeken we het steeds vaker in een ver verleden. Het lijkt misschien futiel om dat op te rekken tot vijhonderd jaren, maar Tasto Solo probeert het, en het resultaat is de moeite waard. Danzij de inzet van de drie muzikanten, de voortreffelijke opname en de enthousiaste toelichting.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links