CD-recensie
© Siebe Riedstra, september 2012
 |
Schnittke: Pianokwintet – Pianokwartet – Pianotrio – Kammerkonzert (1964)
Ewa Kupiec (Kammerkonzert nr. 2) en Maria Lettberg (piano), Petersen Quartett, RSO-Berlin o.l.v. Frank Strobel
Crystal N 67 083 • 73' •
Opname: april 2008, Jesus-Christus-Kirche, Berlijn (Kammerkonzert); augustus 2008 en februari 2009, Studio Gärtnerstrasse, Berlijn
Hier is het vervolg op de complete pianoconcerten van Schnittke die dit team uitbracht in 2008 (klik hier). Daarop stond een herontdekt Pianoconcert uit 1960, waarin Sjostakovitsj nog vlak om de hoek woont. Op deze schijf vinden we een pianoconcert met Anton Webern als peetvader. Het wordt hier gepresenteerd als Kammerkonzert (Klavierkonzert nr. 2), maar dat is verwarrend: op die voorganger stond ook al een tweede pianoconcert, het veelgespeelde concert voor piano en strijkers uit 1979. De oorspronkelijke titel van het huidige werk is helder: Kammerkonzert, voor het eerst uitgevoerd op de Warschauer Herfst van 1964, en geheel schatplichtig aan de toen heersende twaalftoonsmode. De rest van de cd is gewijd aan kamermuziek met piano. Het vijfdelige Pianokwintet (1972-6) is een In Memoriam voor de moeder van de componist, en een van zijn bekendste werken. Dit is op en top Schnittke, met melancholieke Weense walsjes als handelsmerk, gecombineerd met het B.A.C.H.-motief. De componist bracht twee puberjaren door in het naoorlogse Wenen, en hij is er zijn hele leven lang van blijven dromen. Direct na de voltooing ging Schnittke aan de slag met een versie voor groot orkest, die hij daadwerkelijk de titel In Memoriam... meegaf.
Gustav Mahler begon als zestienjarige aan een Pianokwartet, maar liet het onvoltooid liggen – slechts één deel en een fragment zijn overgeleverd. Dat fragment inspireerde Schnittke tot een voltooiing die een bewerking werd en op zijn beurt ook weer bleef steken. Het tweedelige Pianotrio uit 1992 tenslotte, is gebaseerd op Schnittkes eigen Strijktrio uit 1985, dat daarmee een geheel nieuw gezicht heeft gekregen. De uitvoeringen zijn, net als de vorige keer, tiptop in orde. Met deze opname van het Kammerkonzert is opnieuw een puzzelstukje aan het portet van een intrigerende toonmeester toegevoegd.