CD-recensie
© Siebe Riedstra, januari 2020
Ropartz: Vioolsonate nr. 1 in d Schoeck: Vioolsonate op. 16 Poulenc: Vioolsonate Duo ArtDeco Wien: Setareh Najfar-Nahvi (viool), Theresia Schumacher (piano) |
 |
Dit is een cd met een programma om van te watertanden. Drie twintigste-eeuwse vioolsonates, waarvan er twee nauwelijks op recitals te horen zijn en ook slechts mondjesmaat zijn opgenomen. Alleen de sonate van Poulenc krijgt in het kielzog van de sonates van Debussy en Ravel wat vaker de aandacht die ze verdient. Maar zowel de Fransman Joseph Guy Ropartz (1864-1955) als de Zwitser Othmar Schoeck (1886-1957) zullen bij de meeste muziekliefhebbers geen bellen doen rinkelen. Ropartz was een trouwe volgeling van César Franck, en dat is aan zijn vioolsonate uit 1907 duidelijk te horen (die van Franck stamt uit 1886), hoewel Ropartz zich ook duidelijk door de volksmuziek van zijn geliefde Bretagne heeft laten inspireren. De sonate is net als die van Franck, Lekeu, Magnard, Vierne en het Poème van Chausson opgedragen aan de Belgische vioolvirtuoos Eugène Ysaÿe.
Othmar Schoeck heeft een aantal wondermooie liederencycli nagelaten, en daarop is zijn (tanende) reputatie gebaseerd. Net als Bela Bartók was de jonge Schoeck smoorverliefd op het Hongaarse vioolwonder Stefi Geyer (Bartók droeg zijn eerste vioolconcert aan haar op), maar beide heren vingen bod. Niettemin is de vioolsonate opus 16 die Schoeck in 1909 schreef, nog geheel vervuld van verlangen naar Stefi, die (hoe kan het anders) de sonate geen blik waardig keurde. Schoeck weet in dit werk zijn adoratie voor Stefi uit te drukken in Franckiaanse zuchten en Wagneriaanse lyriek.
De vioolsonate van Francis Poulenc begint en eindigt met een akkoord dat klinkt als het pistoolschot bij een executie. Geen wonder, ze is opgedragen aan de geliquideerde Spaanse dichter en verzetsheld Federico Garcia Lorca. Poulenc had naar eigen zeggen niets met de combinatie viool en piano - 'l e violon prima donna sur piano arpège, me fait vomir' (ik moet ervan overgeven). Hij liet zich na lang aarzelen overhalen door Ginette Neveu (1919-1949), het veel te jong gestorven Franse vioolfenomeen, die samen met de componist in 1943 de première verzorgde. Over de finale was Poulenc niet tevreden, en in 1949 verscheen een gereviseerde uitgave van de sonate. Jammer dat Poulenc zich nooit om een vioolconcert bekreund heeft..
De beide dames op deze cd vormen samen het Duo Artdeco Wien (opgericht in 2010). Afgaande op hun curriculum waren ze de vijftig voorbij toen ze in 2017 hun eerste cd op het label Austrian Gramophone uitbrachten, en uit de opnamegegevens valt af te leiden dat ze deze uitgave in eigen beheer produceerden. De Iraanse violiste Setareh Najfar-Nahvi verkaste in 1984 naar Wenen, waar ze sindsdien werkzaam is geweest in orkesten en ensembles. De Oostenrijkse pianiste Theresia Schumacher verdient een extra compliment voor de uitstekende en uitgebreide toelichting (helaas krukt de Engelse vertaling een beetje). Samen doen ze hun uiterste best in degelijke uitvoeringen van deze witte raven in het vioolrepertoire en daarvoor verdienen ze een warm compliment. De opname is sfeervol en doorzichtig.