CD-recensie

 

© Siebe Riedstra, maart 2017

 

Monteverdi: Il sesto libro de madrigali

Concerto Italiano o.l.v. Rinaldo Alessandrini

Arcana A425 • 73' •

Opname: mei 1992, Convent of Saint Dominic, Sala Bolognini, Bologna

   

Op 9 mei vieren we de 450ste verjaardag van Claudio Monteverdi, geboren in 1567, halverwege het vorige millennium. Vandaag geldt Monteverdi met Mozart, Verdi en Wagner als de grootste operacomponist uit de muziekgeschiedenis. Die status bereikte hij langs de omweg van het madrigaal - een genre waaraan hij zich voor het eerst waagde op zijn zestiende, en dat hij een leven lang zou blijven beoefenen. Hij had er zoveel succes mee dat na zijn overlijden een negende boek met madrigalen verscheen, een verzinsel van op geld beluste uitgevers. De eerste acht boeken behoren met de cantates van Johann Sebastian Bach tot de top van het schrijven voor de menselijke stem.

Een Monteverdi-jaar vraagt om complete discografische edities van de madrigalen. Anthony Rooley met het Consort of Musicke was in het begin van de jaren negentig de eerste, op Virgin Classics - Warner zorgt wellicht voor een heruitgave. La Venexiana onder Claudio Cavina heeft een integrale editie voor Glossa opgenomen. Paul Agnew organiseert in navolging van John Eliot Gardener en zijn Bach Cantate project een Monteverdi Madrigal Tour, die dit jaar moet resulteren in een gloednieuwe registratie. Aart van der Wal heeft hier boek zeven en acht besproken.

Kenners zullen opmerken dat de grootste autoriteit inzake Monteverdi in dit lijstje ontbreekt: Rinaldo Alessandrini (1960). Hij heeft zich uitgebreid met de opera's zowel als de madrigalen en de religieuze werken beziggehouden. Deze opname van het zesde boek van de madrigalen verscheen voor het eerst in 1992 op het label A66, en is dus een heruitgave. Ze concurreert met een latere uitvoering van Alessandrini voor het label Naïve/Opus 111 uit 2006.

Boek zes opent met het Lamento di Arianna, het enige overblijfsel van de opera Arianna. Hier in een vijfstemmige versie die later door Monteverdi werd omgezet in een geestelijke variant, Il Pianto della Madonna. Alle madrigalen in dit boek gaan over liefde, scheiding en verlies. Dat laatste komt hartverscheurend tot uitdrukking in de sestina Lagrime d'amante al sepolcro dell' amate - de tranen van de minnaar bij het graf van zijn geliefde. Een absoluut hoogtepunt in de madrigaalkunst in het algemeen en die van Monteverdi in het bijzonder.

Men kan zich natuurlijk afvragen waarom Alessandrini's opname uit 1992 opnieuw moet worden uitgebracht, gezien bovengenoemde heruitgave. Echter, zijn kijk op Monteverdi is in de tussenliggende jaren ingrijpend veranderd, mede door intensieve bemoeienis met de opera's. De langzamere tempi die hij in 1992 koos, gecombineerd met de zeldzaam homogene klank van zijn vocalisten, zorgen voor een ontroerende luisterervaring. De uitvoeringspraktijk in dit repertoire heeft zich in luttele decennia razendsnel ontwikkeld en het is goed om daarvan kennis te kunnen blijven nemen.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links