CD-recensie
© Siebe Riedstra, maart 2013
Meyer: Strijkkwartetten nr. 7 op. 65 - nr. 10 op. 82 - nr. 13 op. 113
Wieniawski String Quartet
Naxos 8.573001 • 78' •
Opname: november 2011, Radio Merkury, Poznan (P)
De Poolse componist en muziekwetenschapper Krzysztof Meyer (1943) heeft hard moeten knokken voor een beetje bekendheid. Lange tijd berustte zijn reputatie buiten Polen vrijwel uitsluitend op een voortreffelijke biografie over vriend en idool Dmitri Sjostakovitsj. Die verscheen in 1995 in het Duits, maar is gelukkig ook in het Nederlands te lezen, in een vertaling van Willem Bruls, in 2006 als paperback heruitgegeven bij Olympus. Meyer was in zijn componeren overigens geen adept van Sjostakovitsj. Hij studeerde in het naoorlogse Polen eerst bij Penderecki, bij wie hij niets leerde. Na het succes van zijn Eerste strijkkwartet toonde Witold Lutoslawski belangstelling, en bij hem heeft Meyer dan ook het nodige opgestoken.
Krzysztof Meyer is een harde werker, met een kolossale productie. Opvallend in zijn catalogus zijn de strijkkwartetten, niet alleen kwantitatief (13), maar ook kwalitatief. Nog opvallender is dat het budgetlabel Naxos zich over deze schrijfdrift ontfermt heeft: dit is de derde in de reeks strijkkwartetten voor het label. Het Vijfde tot het Dertiende kwartet zijn inmiddels verschenen. De ontwikkeling van Meyers taal is goed te volgen in zijn kwartetten. De experimenteerdrift die hij deelde met Penderecki heeft langzamerhand plaatsgemaakt voor het uitgekiende handwerk dat hij leerde van Lutoslawski. Toch klinken deze latere kwartetten helemaal niet als Sjostakovitsj of Lutoslawski, ze klinken warempel als Meyer. Als er toch nog een invloed moet worden aangewezen is het Bela Bartók, de uitvinder van het twintigste-eeuwse strijkkwartet. Meyer weet uitstekend raad met de taalverruiming die zijn Hongaarse collega suggereert.
De strijkkwartetten van Krzysztof Meyer verdienen een plaats in het repertoire van elk zichzelf respecterend kwartet. Voorlopig wordt de componist uitstekend bediend door zijn landgenoten, de leden van het Wieniawski kwartet, die als aanvoerders werkzaam zijn in het Amadeus Kamerorkest van de Poolse omroep. De opname is droog, maar perfect gedetailleerd - deze muziek gedijt niet in een zwemmerige akoestiek. Wie zei dat de gevestigde labels geen aandacht besteden aan levende componisten? Naxos rules!