CD-recensie

 

© Siebe Riedstra, maart 2018

 

Bohuslav Martinu - Complete Works for Cello and Orchestra

Martinu: Celloconcerten nr. 1 & 2 - Sonata da Camera voor cello en orkest - Concertino voor cello, blazers, slagwerk en piano

Petr Nouzovský (cello), Pilsen Philharmonic o.l.v. Tomás Brauner
Musikproduktion Dabringhaus und Grimm MDG 601 2041-2 • 61' + 54' • (2 cd's)
Opname: mei-september 2014, Czech Radio Pilsen

 

Bohuslav Martinu schreef vier werken waarin de cello een concertante rol vervult, en van die vier is er slechts één dat zo nu en dan op een concertprogramma verschijnt: het Tweede celloconcert dat Martinu schreef in de onmogelijk korte periode tussen 20 december 1944 en 26 februari 1945. Nog veel onwaarschijnlijker is het feit dat het daarna twintig jaar op een uitvoering moest wachten! De première vond pas plaats op 25 mei 1965 door de grote Tsjechische cellist Sasja Vectomov en het Praags Symfonie Orkest - als ik me goed herinner onder leiding van de al even legendarische Zdenek Kosler. De jaren zestig waren niet de beste voor een componist als Martinu, en zo begon dit werk met een forse achterstand, die het heel langzaam aan het overwinnen is. Onlangs signaleerde ik tot mijn verbazing een uitvoering van her Eerste celloconcert door Sol Gabetta en de Berliner Philharmoniker onder dirigent Krzysztof Urbanski, waarvan inmiddels een live-opname is verschenen op het label Sony. Kijk, dat helpt.

Deze uitgave, die geheel op initiatief van de kleine maar dappere Pilsener Philharmonie ontstond, oogt dan misschien wat minder glamoureus, maar ze wordt gedragen door een uitstekende cellist: Petr Nouzovský. Nouzovský maakt met deze dubbel-cd zijn 'grote' debuut, en cellist en het orkest onder chef-dirigent Tomás Brauner smaken het genoegen van een kwaliteitslabel, het Duitse MDG. Deze keer togen de mannen van MDG niet naar Pilsen, maar zorgden de technici van Radio Pilsen (het orkest was van oorsprong een omroeporkest) voor een puike opname. Een tweede pluspunt is de inclusiviteit van deze onderneming, want de celloconcerten mogen dan nog steeds onbekend zijn, er bestaan toch de nodige opnamen. Maar van de beide andere werken moet men registraties met het spreekwoordelijke lampje zoeken. In het geval van de Sonata da Camera is dat doodzonde, want we hebben het hier niet over een kleinschalig werkje, zoals de titel suggereert, maar over een volwassen celloconcert. Het was het laatste werk dat Martinu schreef voordat hij naar Amerika overstak, en hij schreef het voor de Zwitserse cellist Henri Honegger, die de première verzorgde samen met Ernest Ansermet. Dat de rechten op dit werk jarenlang bij Henri Honegger berustten was alweer een factor die de verspreiding van de partituur tegenwerkte. Ook hier was het - meen ik me te herinneren - Sasja Vectomov die het werk aan de openbaarheid voorstelde middels een plaatopname voor het label Supraphon. Die plaatopname is hoe dan ook te beluisteren op youtube, compleet met tikken en overspringende groeven - maar wat een cellist!

Het vierde en al even zelden te horen werk is het vroegste van de vier: een Concertino voor cello en blazers, met slagwerk en piano - die beide laatste vervullen een obligate en geen concertante functie. Hier horen we meer Stravinsky dan Martinu, maar in de zangerige momenten geeft de latere Martinu al een voorproefje van zichzelf.

Wie Martinu een warm hart toedraagt moet er op blijven hameren: het Tweede celloconcert is een schitterend werk dat gelukkig meer en meer discografische aandacht krijgt. Dat we nu ook de drie overige concertwerken in exemplarische uitvoeringen tot onze beschikking hebben is een ware luxe. En Petr Nouzovský toont zich een waardige opvolger van Sasja Vectomov - een groter compiment kan een cellist zich niet wensen.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links