CD-recensie

© Siebe Riedstra, mei 2015

Weihnachtsbaum - Thérèse Malengreau Liszt: Weihnachtsbaum Bartók: Colinde (Roemeense kerstliederen) Crumb: A little Suite for Christmas A.D. 1979 Thérèse Malengreau (piano) Et'cetera KTC 1515 • 75' • Opname: september 2014, Temple Saint-Marcel, Parijs

Op het eerste gezicht lijkt Weihnachtsbaum de logische opvolger van Via Crucis - twee late werken van Franz Liszt, uitgebracht op hetzelfde label in een identieke sobere maar markante vormgeving. Na lijden en sterven van Christus nu het feest van de geboorte. De versie voor piano solo van Via Crucis werd gespeeld door Reinbert de Leeuw en is hier besproken. De Weihnachtsbaum is een bonte verzameling van twaalf stukken of stukjes, van een eenvoudige liedbewerking van In dulci jubilo tot impressionistisch klokgelui in Cloches du soir. Net als Via Crucis was het een 'work in progress' waaraan de componist sleutelde tussen 1874 en 1876, om vervolgens nog allerlei versies in verschillende bezettingen te reviseren voordat de definitieve publicatie in 1882 plaatsvond. Liszt schreef het werk voor zijn kleindochter Daniela Senta von Bülow (1860-1940), dochter van Cosima en Hans von Bülow. De première vond plaats op eerste kerstdag 1881 in het Albert Hotel in Rome, een paar maanden na Daniela's eenentwintigste verjaardag. Je zal maar zo'n opa hebben.

De volksliedverzamelaar Béla Bartók bleef in zijn Roemeense kerstliedjes heel dicht bij het origineel. Tweemaal tien volksliedjes werden in twee bundels eerst uitgegeven in 1918. In 1936 publiceerde Bartók een gereviseerde editie, hier wordt de eerste uitgave gespeeld. Behoudens wat octaafverdubbelingen zijn de verschillen tussen beide edities miniem. Bartók beperkt zich in deze vignetjes van veelal niet meer dan een halve minuut tot de oorspronkelijke melodie met een simpele begeleiding, die overigens tot in de kleinste details van Bartók en niemand anders kan zijn.

De Amerikaan George Crumb (1929) is er van meet af aan in geslaagd om avant-garde technieken te verwerken in een toegankelijke schrijfstijl. In A Little Suite for Christmas A.D.1979 gebruikt hij de prepared piano van John Cage naast de geavanceerde pianotechniek van Olivier Messiaen en de Aeolian Harp van Henry Cowell, waarin de pianosnaren als harpsnaren worden aangestreken. Zes deeltjes bevatten herkenbare elementen als een Indianendans en klokkengebeier vanaf het klavier en vanuit de ingewanden van de vleugel.

Thérèse Malengreau is een Belgische pianiste, en zelf kleindochter van een componist: Paul Maleingreau (1887-1956), schepper van een paar indrukwekkende orgelsymfonieën - het verschil in spelling van de naam is geen vergissing. Ze verdient een groot compliment voor de uitgekiende manier waarop ze deze in alle opzichten originele kerst-cd heeft samengesteld, en bovendien voorzien van een uitstekende en informatieve toelichting. Misschien mag ik er aan toevoegen dat er in Nederland een voortreffelijke uitgave te krijgen is van de pianowerken van George Crumb, gespeeld door Robert Nasveld en uitgegeven op Attacca Babel 9371/2.

index