CD-recensie
© Siebe Riedstra, juli 2018
Guillaume de Machaut - Fortune's Child Machaut: Gais et jolis - Dous amis, oy mon complaint - Dame, je vueil endurer - Trop plus est bele / Biauté paree de valour / Je ne sui mie - Douce dame, tant com vivray - Dou mal qui m'a longuement - Comment puet on miex ses maus dire - Dame, vostre dous viaire - Hé! Mors! / Fine Amour / Quare non sum mortuus - Dame, mon cuer enportez - Riches d'amour - Helas! pour quoy virent / Corde mesto / Libera me - Puis que ma dolour agree - Honte, paour, doubtance Orlando Consort: Matthew Venner (countertenor), Mark Dobell en Angus Smith (tenor), Donald Greig (bariton) |  |
Het Orlando Consort bestaat uit vier zangers: Matthew Venner (countertenor), Mark Dobell (tenor), Angus Smith (tenor) en Donald Greig (baritone). De samenwerking begon in 1988, en duurt dertig jaar later onverminderd voort. Het repertoire concentreert zich ruwweg op muziek uit de periode 1050 tot 1600. Het spreekt vanzelf dat dan de grootste componist die de veertiende eeuw heeft voortgebracht een centrale rol speelt in de activiteiten. In 2013 begon een samenwerking met het label Hyperion rond de Guillaume de Machaut met als doel de complete opname van diens wereldlijke werken.
Guillaume de Machaut (ca.1300-1377) is misschien wel het grootste raadsel uit de muziekgeschiedenis. Zijn muziek lijkt uit het niets ontstaan te zijn, maar dat lijkt alleen maar zo, van zijn voorgangers weten we gewoon niets. Hij heeft eeuwige roem verworven met zijn Messe de Nostre Dame, de eerste miszetting die de muziekwereld kent, en in de eerste honderd jaar van haar bestaan de enige.
Machaut was niet alleen componist, maar ook dichter. Hij schreef honderden wereldlijke chansons voor een tot drie stemmen, die wonder boven wonder de eeuwen hebben doorstaan, dank zij de schitterende manier waarop ze werden uitgegeven. De boeken waarin ze werden genoteerd werden in de eerste plaats gezien als kostbare kunstschatten.
Machaut was een componerende dichter, en de vruchten van zijn fantasie zijn vastgelegd in een rijke verzameling liederen. Dat is het deel van zijn oeuvre dat het Orlando Consort hier exploreert. Sinds 2013 zijn vier cd's verschenen: achtereenvolgens Songs from Le voir dit (2013), The dart of love (2015), A burning heart (2016) en Sovereign beauty (2017). De delen drie en vier zijn door Aart van der Wal besproken.
De inspanning van het Orlando Consort is internationaal enthousiast ontvangen, en uiteraard speelt daarin de noviteit een belangrijke rol. Toch knaagt er iets bij het beluisteren van deze cd. In de eerste plaats bedienen de vier zangers zich als het zo uitkomt van een rijk vibrato, maar de toepassing van datzelfde vibrato is hier en daar ook verantwoordelijk voor een wat twijfelachtige intonatie. Op het label ECM verscheen in 2004 een cd met motetten van Machaut, gezongen door The Hilliard Ensemble - heerlijk strak en spatzuiver (ECM 1823).
De beste manier om voor het eerst kennis te maken met deze intrigerende toonkunst biedt een cd van het label Naxos. Daarop wordt de Messe de Nostre Dame gecombineerd met delen uit het Livre du Voir Dit, een selectie van zes chansons, in uitstekende uitvoeringen (Naxos 8.553833).
Niet alleen de uniciteit, maar ook de opnamekwaliteit en de voortreffelijke toelichtingen maken de uitgave van Hyperion tot verplichte kost voor kenners die de werken van Machaut weten te waarderen. Ze staan voor een niet te onderschatten toevoeging aan onze kennis van deze unieke toondichter.