CD-recensie

 

© Siebe Riedstra, februari 2011

 

 

Karlowicz: Serenade op. 2 – Vioolconcert in A, op. 8

Ilya Kaler (viool), Warsaw Philharmonic Orchestra o.l.v. Antoni Wit

Naxos 8.572274 • 52' •

 

 

 


 
  Mieczyslaw Karlowicz in zijn geliefde bergen

Mieczyslaw Karlowicz (1876-1909) was ondanks zijn zwakke gezondheid een fervent wintersporter. Toen hij in februari 1909 een skitocht maakte in zijn geliefde Tatra gebergte werd hij overvallen door een lawine, die hem fataal werd. Hij was net 32 jaar oud, en heeft dus nauwelijks gelegenheid gehad om een naam voor zichzelf op te bouwen. Zijn landgenoten hebben dat gedurende de twintigste eeuw ook niet of nauwelijks gedaan. Pas in het afgelopen decennium duikt zijn naam weer op in de internationale cd-catalogus, en dat is vooral te danken aan de inspanningen van het label Naxos en dirigent Antoni Wit.

Karlowicz kwam in Litouwen ter wereld uit een welgestelde Poolse familie. Zijn vader was musicoloog en componist, en had een onbedwingbare reislust. Zo groeide de jonge Mieczyslaw op als een nomade, en studeerde hij in Heidelberg, Praag, Dresden en Warschau. Hij rondde zijn studie als componist en violist af in Berlijn, en studeerde daar ook enige tijd orkestdirectie bij Arthur Nikisch. In Berlijn ontstonden zijn eerste gepubliceerde werken, een drietal liederenbundels, de Serenade voor Strijkorkest opus 1, de Symfonie in e, opus 7 met de ondertitel ‘Wederopstanding’ en het Vioolconcert, opus 8. Hij schreef dat concert overigens niet voor zichzelf, maar voor zijn vioolleraar, die het op 21 maart 1903 in Berlijn ten doop hield. Op hetzelfde concert vond ook de première plaats van de symfonie.

Ondanks het feit dat Karlowicz zich met zijn iets jongere collega Karol Szymanowski aansloot bij de beweging die bekend werd onder de naam ‘Jong Polen in de muziek’ was hij geen vernieuwer. In zijn Serenade volgt hij het degelijke (maar uiterst charmante) voorbeeld van Robert Volkmann, en zijn Vioolconcert treedt in de voetsporen van Max Bruch. Zijn bekendheid berust vooral op zes symfonische gedichten, die duidelijk geïnspireerd zijn door Richard Wagner en Richard Strauss. Antoni Wit nam die al eerder op, eveneens voor het label Naxos.

Voor Wit is dit dus bekend terrein, in dubbele zin, want hij maakte van exact deze combinatie al eens een opname voor Le Chant du Monde, tegenwoordig Harmonia Mundi geheten. Dat was in 1992, met het orkest van Krakau, waar hij toen chef-dirigent was. De violiste was Kaja Danczowska. Deze nieuwe uitgave is een hele verbetering ten opzichte van de vorige, sterker nog, dit is een uitstekende cd geworden. Ilya Kaler mag dan de ‘huisviolist’ van het label Naxos zijn, hij speelt de sterren van de hemel in een vioolconcert dat alleszins de moeite van het beluisteren waard is. Vooral het langzame deel maakt diepe indruk, en wanneer Richard Strauss zo’n vioolconcert zou hebben geschreven was het zeker niet in vergetelheid geraakt. Tasmin Little heeft er overigens ook een opname van gemaakt, in de serie ‘The Romantic Violin Concerto’ van het label Hyperion.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links