CD-recensie

 

© Siebe Riedstra, mei 2019

Herbert Howells - Chamber Music

Howells: Strijkkwartet nr. 3 (In Gloucestershire)- Lady Audrey's Suite (voor strijkkwartet) op. 19 - Piano kwartet in a, op. 21

Dante Quartet, Gould Piano Trio, David Adams (altviool, op. 21)
Naxos 8.573913 • 76' •
Opname: oktober 2017, Wyastone Concert Hall, Monmouth (VK)

   

De Britse componist Herbert Howells dankt zijn reputatie vandaag de dag aan zijn geestelijke koorwerken, met op de eerste plaats Hymnus Paradisi, een werk dat de klankgeworden neerslag is van het verdriet om het verlies van zijn negenjarige zoon. Met de compositie ervan doorbrak Howells tevens een blokkade van tien jaar waarin hij nauwelijks een noot op papier kreeg. In de daaraan voorafgaande jaren schreef hij vooral instrumentale muziek, die aanvankelijk met enthousiasme werd ontvangen, maar ook al snel weer werd vergeten. Howells was in de twintigste eeuw de godfather van de Britse koormuziek, getuige het opdrachtwerk voor de herdenkingsplechtigheid in 1964 voor President John Kennedy - Take him earth for cherishing.

In The New Grove (online editie) is te lezen dat de Pastoral Symphony van Ralph Vaughan Williams 'deeply influenced the string quartet In Gloucestershire '. Hoe een symfonie die gecomponeerd werd in 1922 een strijkkwartet dat werd voltooid in 1916 kan beïnvloeden lijkt op zijn minst raadselachtig. De ontstaansgeschiedenis van het kwartet is echter een ingewikkeld verhaal. Howells reisde met de trein van Gloucestershire naar Lydney en vergat het manuscript. Drie jaar later begon hem dat dwars te zitten en maakte hij op basis van wat hij zich herinnerde een nieuwe versie. Toch nog steeds drie jaar voor het ontstaan van de Pastoral van Vaughan Williams. Dat Howells in 1922 een enthousiast artikel publiceerde over de Pastoral wordt door Grove als bewijsmateriaal aangevoerd. Wie beide werken kent stelt vast dat hier sprake is van wishful thinking. De interesse van Howells lag tussen 1916 en 1919 vooral aan de overkant van Het Kanaal. Debussy en Ravel zijn in zijn kwartet dichterbij dan Vaughan Williams (die zelf in 1908 zijn licht opstak bij Ravel).

Howells heeft al met al een prachtig strijkkwartet nagelaten, maar van een definitieve versie lijkt geen sprake, hij bleef correcties aanbrengen, en de toelichting bij deze cd zwijgt dan ook wijselijk over de gebruikte edtie. Wat niet geldt voor In Gloucestershire is zonder meer van toepassing op Lady Audry's Suite voor strijkkwartet uit 1915, waarin we gemakkelijk de taal van Vaughan Williams menen te herkennen. Menen te herkennen, want alweer drukt het jaartal ons met de neus op de werkelijkheid. Vaughan Williams was in 1915 nog lang zo ver niet. Howells blijkt in het bezit van een originele geest. Die geest klinkt op in nog een werk uit 1916, het Pianokwartet opus 21. Ook hier is onmiskenbaar sprake van verwantschap met Debussy en Ravel, maar de stem van Howells is sterker. In ieder geval blijkt uit al het voorafgaande dat Howells in 1916 nog in het geheel niet schatplichtig was aan Vaughan Williams.

Het Dante Quartet en het Gould Piano Trio met hulp van altviolist David Adams stoppen ziel en zaligheid in uitvoeringen die schitterend zijn opgenomen in de faciliteiten van het label Nimbus.

Wilt u kennismaken met de fascinerende kamermuziek van Herbert Howells? Begin dan hier.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links