CD-recensie
© Siebe Riedstra, december 2015
Sounds & Clouds - Works by Hosokawa & VivaldiHosokawa: Singing Garden in Venice Vivaldi: Concerti op. 10 nr. 1-3 en 6 Jeremias Schwarzer (blokfluit), Holland Baroque Channel Classics CCS SA 37615 • 71' • (sacd) Opname: maart 2015, Waalse Kerk, Amsterdam |  |
Sounds & Clouds is de Garden Party van blokfluitist Jeremy Schwarzer en Holland Baroque. Een tuinfeest waarbij het publiek participeert in een experience van beeld en geluid, waarbij de concertzaal wordt omgebouwd tot decor. Zoiets moet je meemaken of op video bekijken, maar uit deze cd-registratie blijkt dat ook alleen maar luisteren je oren op steeltjes zet.
Uitgaande van het thema natuur in al zijn verschijningsvormen worden vier blokfluitconcerten van Antonio Vivaldi gecombineerd met de klankfantasieën waartoe de Japanse componist Toshio Hosokawa zich door Vivaldi liet inspireren. Hosokawa (1955) is de bekendste Japanse toondichter van het moment, en laat zijn etnische achtergrond de vrije loop in een tuin waarin kiezelsteentjes tikkeren en waterdruppels fluisteren. Zijn muzikale materiaal bestaat uit de eenvoudigste bestanddelen van Vivaldi's partituren, die in de vorm van kleine wolkjes voorbij komen drijven. Singing Garden in Venice heeft hij het genoemd, en in vijf delen worden Vivaldi's concertjes ingebed. Achtereenvolgens:
Hosokawa: Vorspiel. Nacht
Vivaldi: La Notte
Hosokawa: Dämmerung
Vivaldi: Il Gardellino
Hosokawa: Das Meer vor dem Sturm
Vivaldi: La Tempesta di Mare
Hosokawa: Abenddämmerung
Vivaldi: La Festa
Hosokawa: Nachspiel. Nacht-Schlaf
Kenners zullen opmerken dat Vivaldi nooit een concert met de titel 'La Festa' heeft geschreven. Klopt, de makers van het project hadden voor hun tuinfeest een passende titel nodig en kozen daarvoor opus 10 nummer 6. Dat Hosokawa Duitse titels voor zijn bijdrage gebruikt komt doordat het project daar ontstond. Het is een experiment in nieuwe vormen van muziekbeleving, opgezet door het Max Planck Institut in Frankfurt en het instituut voor musicologie van de Universiteit van Potsdam. Voorstellingen werden gegeven in Berlijn, Neurenberg, Feldkirch, Kortrijk en Amsterdam (Muziekgebouw aan 't IJ).
Via bovenvermelde link krijgt u een idee hoe een en ander eruit zag, maar de luisteraar die het met de cd-versie van dit feestje moet stellen komt er bepaald niet bekaaid af. Hosokawa heeft perfecte soundscapes gemaakt die naadloos aansluiten bij de klankwereld van Vivaldi. Geen zorgen voor de liefhebbers van alleen maar Vivaldi: de composities zijn keurig van elkaar gescheiden door afzonderlijke tracks. En die Vivaldi-liefhebber komt ruimschoots aan zijn trekken in een rijke vertolking van de vier concerten. Schwarzer is een virtuoos met een bloeiende fantasie, die de vogeltjes in deze stukken naar hartelust laat kwinkeleren. Holland Baroque is een bloem van een ensemble, en beschikt hier over een pracht van een continuogroep, bestaande uit harp, gitaar, luit en cembalo/orgel. Dat de gitaar in het colofon niet apart wordt vermeld is vreemd, want hij speelt in Vivaldi's feestje een hoofdrol.
De opname, zonder tuinmeubelen gemaakt in de Amsterdamse Waalse kerk, is een intrigerend genot om naar te luisteren - ieder kiezeltje en elk waterdrupje is te horen.