CD-recensie
© Siebe Riedstra, april 2013
(Ten) Holt: Bagatellen Simeon ten Holt (piano) Et’cetera KTC 1467 • 37' • Eigen opname ten huize van de componist, Bergen, NH
|
 |
Dit prachtige kleinood, een gebonden boekje met bijbehorende cd verschijnt onder de titel ‘Hommage’: het zou worden gemaakt ter gelegenheid van een concert dat het Amsterdamse Concertgebouw organiseerde op 22 januari 2013, om de negentigste verjaardag van de componist te vieren. Terwijl de voorbereidingen in volle gang waren overleed Simeon, op 25 november 2012. Het concertprogramma werd aangepast en het boekje dat als liber amicorum was bedoeld werd een liefdevolle hommage. De bijgevoegde cd kent een curieuze geschiedenis. Victor Nieuwenhuis vond bij oom Simeon een geluidsopname: ‘Bij een van mijn bezoeken aan Simeon vond ik tussen zijn fotoboeken enkele geluidtapes, zonder nadere aanduiding. Op een oude Revox bandrecorder heb ik ze afgespeeld. Het bleek te gaan om ‘Bagatellen’, door Simeon gecomponeerd en zelf gespeeld en opgenomen. Toen Simeon deze oude opname vorig jaar terug hoorde was hij verrast, ook door zijn eigen spel. ‘Ja, goed gespeeld’, zei hij.’
Even verderop lezen we: ‘Ik heb als pianist in mijn hele leven alleen mijn eigen werk gespeeld.’ En ook nog: ‘Bagatellen (1954) beschouw ik als mijn eerste belangrijke compositie, in een stijl tussen Chopin, Bartók en Janácek met nog enkele reminiscenties aan het latere werk van van Domselaer.’ Dat was Jacob van Domselaer, componist en vriend van de familie ten Holt en Simeons eerste leraar. Veertig jaar later werd ten Holt op slag beroemd met zijn Canto Ostinato, een partituur waarin subtiele herhaling centraal staat en de dissonant geen rol van betekenis meer speelt. Daar ging heel wat aan vooraf, en in dit boekje wordt dat kort samengevat in herinneringen aan Simeon: twaalf prachtige paginagrote foto’s en karakteristieke uitspraken van de meester. De mooiste?
‘Ik leefde als een struikrover, elke zeven jaren was mijn leven anders. Ik heb een avontuurlijk leven gehad. Ik heb overal en nergens gewoond en gewerkt, ben altijd een buitenstaander en een Einzelgänger geweest. Was er geld, dan was het er, was het er niet, dan niet.’
De laatste twee decennia van zijn leven genoot Simeon ten Holt de voor Hollandse begrippen ongekende status van een eigentijdse componist met een groot publiek. De oplage van de eerste opname van Canto Ostinato verkocht als popmuziek. Simeon genoot. Dat hij keihard heeft moeten knokken om die status te bereiken bewijst dit boekje, als een strijdkreet uit het verleden.