CD-recensie

 

© Siebe Riedstra, mei 2019


Franck: Prélude, Choral et Fugue - Prélude, Aria et Final - Pianokwintet in f - Prélude uit Prélude, Fugue et Variation op. 18 (arr. Bauer/Dalberto)

Michel Dalberto (piano), Novus Quartet

Aparté AP203 • 79' •
Opname: oktober 2018, Salle Philharmonique, Luik/Liège (B)

   

De drijvende kracht achter deze cd is Michel Dalberto, hij speelde hem vol en verzorgde de boeiende en persoonlijke toelichting. Wonderlijk dat enige informatie over deze toch niet onbekende pianist ontbreekt. Een goede reden om daarmee te beginnen: Michel Dalberto werd in 1955 geboren in een gezin zonder muziek, maar wist al op jeugdige leeftijd de piano te vinden. Hij is een leerling van Vlado Perlemuter, die weer studeerde bij Alfred Cortot. Sinds 2011 doceert hij zelf aan het Parijse Conservatoire, en hier demonstreert hij zijn verworven kennis inzake de pianowerken van Franck, in navolging van eerdere uitgaven met werken van Debussy en Fauré. Dalberto wil met deze serie cd's een traditie doorgeven.

César Franck (1822-1890) was zowel een wonderkind als een laatbloeier. Als pianospelend knaapje werd hij samen met zijn cellospelende broertje door een ambitieuze vader van zijn geboorteplaats Luik verhuisd naar Parijs, om daar in de salons te epateren met virtuoos pianospel. Het verhaal wil dat hij als laatbloeier door een ambitueuze zoon er toe aangezet om opera's te componeren. Feit is dat hij in de laatste twee decennia van zijn bestaan een handvol meesterwerken creëerde die tot op de dag van vandaag repertoire hebben gehouden. Hun getal is niet groot: een symfonie, een vioolsonate, een strijkkwartet, een pianokwintet en de Variations Symphoniques voor piano en orkest. Met zijn orgelwerken plaatste hij zich na Sebastian Bach als de belangrijkste componist voor dat instrument.

Merkwaardig genoeg heeft Franck, die in de eerste plaats pianovirtuoos was, en veel van wat hij als pianist had geleerd overnam in zijn orgelspel, slechts een tweetal volwassen pianowerken nagelaten, waarvan één een absoluut meesterwerk is. Prélude, Choral et Fugue (1884), gecomponeerd in de herfst van zijn bestaan, is volgens Alfred Cortot 'één van de tien grootste meesterwerken uit de pianoliteratuur'. Prélude, Aria et Final (1887) heeft die status nooit bereikt, wellicht mede dankzij het feit dat men er (net als de componist) grote handen voor nodig heeft (Franck pakte een octaaf plus een kwart). Grote handen of niet, wie dit werk beluistert kan zich alleen maar verwonderen over het gebrek aan belangstelling van nieuwsgierige pianisten. Alfred Cortot en Jorge Bolet zijn twee meesters die zich voor dit werk hebben ingespannen en de schoonheid ervan hebben bewezen. De cd die Bolet in 1989 realiseerde voor het label Decca, met daarop de beide grote pianowerken plus de Variations Symphoniques, samen met het KCO onder Chailly mag in geen enkele verzameling ontbreken.

Michel Dalberto kiest in plaats van de Variations Symphoniques voor het Pianokwintet in f, gecomponeerd in 1879 en opgedragen aan Camille Saint-Saëns. Dalberto vertelt in de toelichting dat Saint-Saëns, die bij de première de pianopartij voor zijn rekening nam, na afloop de partituur op de piano liet liggen. Hij is ook van mening dat het kwintet van Franck samen met dat van Schumann en Brahms tot de beste romantische werken in het genre moeten worden gerekend, en zijn enthousiasme draagt hij over op de leden van het Koreaanse Novus Quartet. Dit is een meesterlijke uitvoering van een pianokwartet dat in bekendheid helaas nog ver achterloopt op die van Brahms en Schumann. Als toegift speelt Dalberto een pianobewerking van het eerste deel uit de Prélude, Fugue et Variation, oorspronkelijk voor orgel, en deel uitmakend van de Six Pièces pour Orgue uit 1860/4.

Toch nog even een extra woord van bewondering voor het Novus Quartet, want zij dragen in niet geringe mate bij aan het succes van deze cd. Dalberto en zijn Koreaanse kompanen weten Francks noten, die zo gemakkelijk iets zwoegerigs over zich krijgen, te benaderen met een Apollinische lichtheid, die de muziek vleugels geeft. De opname is gedetailleerd, warm en intiem tegelijk. Een topprestatie. Er zal wel nooit een César Franck 'cd van het jaar' prijs verschijnen, maar dit is de gedroomde winnaar.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links