CD-recensie

 

© Siebe Riedstra, mei 2015

 

Vater Unser - Bach in Context deel 4

Bach: Preludium in C, BWV 545 (orgel) - Cantate Nimm von uns, Herr, du treuer Gott, BWV 101 - Vater unser im Himmelreich, BWV 682 (orgel) - Motet 'Der Geist hilft unser Schwachheit auf, BWV 226 - Vater unser im Himmelreich, BWV 737 (orgel) - Cantate 'Herr, deine Augen sehen nach dem Glauben, BWV 102 - Fuga in C, BWV 545 (orgel)

Wolfgang Zerer (orgel), Gesualdo Consort Amsterdam & Musica Amphion o.l.v. Pieter-Jan Belder
Leden Gesualdo Consort: Lauren Armishaw & Nele Gramss (sopraan), David Erler & Marnix de Cat (altus), Charles Daniels & Harry van Berne (tenor), Jelle Draijer (bas), Harry van der Kamp (bas en artistiek leider)

Et'cetera KTC 1488 70' .

Opname: september 2013, Stadtkirche Zöblitz (D)

www.bachcontextueel.nl

 

Bach in Context is het samenwerkingsverband van Musica Amphion en Gesualdo Consort Amsterdam. Het barokorkest van Pieter-Jan Belder en het madrigaalensemble van basbariton Harry van der Kamp hebben enkele jaren geleden de handen ineen geslagen voor dit prestigieuze meerjarenproject dat tenminste tot 2019 zal doorlopen. Doelstelling is om het prachtige cantate-repertoire van Bach op te nemen en uit te voeren in zijn oorspronkelijke context. Aldus de wervende tekst op bovenstaande website. Het 'mission statement' van deze onderneming is tweeledig: een enkelvoudig bezet 'koor' en een volwassen gebruik van het kerkorgel, met alle betrokkenen verzameld rond de orgelbank op de orgelgalerij. Zo willen Belder en zijn maten laten horen hoe de uitvoeringspraktijk van weleer gereproduceerd kan worden. Een korte filmimpressie op bovenstaande website maakt een en ander aanschouwelijk. De eerste beide delen zijn hier eveneens besproken.

Cruciaal is in dit verband niet alleen de aanwezigheid van een ruime orgelgalerij, maar ook de geschiktheid van het orgel. De eerste twee delen van deze uitgave werden opgenomen in Arnstadt en Glauchau, voor dit deel vertrok het gezelschap naar de Stadtkirche in Zöblitz. Het moet overigens nog een heel gedoe zijn om steeds weer een geschikte nieuwe locatie te vinden met voldoende ruimte, een interessant instrument dat goed onderhouden is en in de juiste stemming staat, dat alles in een kerk met geschikte akoestische eigenschappen. Hier is aan al die voorwaarden ruimschoots voldaan, en het prachtige orgel van Gottfried Silbermann uit 1742 is in 1996/7 in zijn oorspronkelijke staat teruggebracht, inclusief de stemming op Chorton (465 Herz).

Het belang van de organist in deze context is evident. Hoewel Pieter-Jan Belder het instrument uitstekend beheerst kiest hij nadrukkelijk voor de rol van de continuospeler die vanachter het klavecimbel leiding geeft aan de uitvoerenden. In de eerste drie afleveringen was Leo van Doeselaar verantwoordelijk voor het orgelaandeel, en hij deed dat voortreffelijk. Wie de concerten van de Nederlandse Bachvereniging volgt (of online bekijkt op AllofBach) weet dat hij ook daar een centrale rol speelt. Hier wordt zijn taak naadloos overgenomen door Wolfgang Zerer (Passau, 1961), die onder andere bij Ton Koopman studeerde en in Groningen actief is als docent aan het conservatorium.

Net als in de vorige delen wordt de 'context' zekergesteld door de melodie waarop deze werken gebaseerd zijn: het Vater Unser, Onze Vader of Pater Noster - het centrale gebed in de christelijke geloofstraditie. In Nederland gezongen als O, Onze Vader, trouwe Heer - Gezang 48 uit het Liedboek van de Kerken. Het werd in 1539 door Maarten Luther 'kurtz ausgelegt und inn Gesangsweise gebracht' als 'Vater unser im Himmelreich'.

In ieder van de betrokken werken speelt die koraalmelodie een hoofdrol, waarbij preludium en Fuga BWV 545 als muzikale hoekstenen fungeren. De vormgeving is wat deze reeks extra aantrekkelijk maakt: een gebonden boek van 140 pagina's met essays, foto's, informatie over het orgel en alle gezongen teksten. Daarbij valt op dat de doelgroep breder is gegroeid: het eerste deel kwam uit met de Hollandse titel Bach Contextueel, die is inmiddels gewijzigd in Bach in Context, en in deel vier is de vertaling van de teksten uitgebreid van Nederlands/Engels naar N/E/Duits. Hier gaan muziekmaken, vormgeving en opnamekwaliteit hand in hand op het allerhoogste niveau.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links