CD-recensie
© Siebe Riedstra, juni 2010
 |
Bach: Goldberg-variaties BWV 988.
Luc Ponet, Van Peteghem-orgel (1788), Alden-Biesen (Vlaanderen)
Etoile Production 0701 • 75' •
Het ligt zeer voor de hand om de Golberg-variaties op een orgel te willen spelen, en toch gebeurt dat maar weinig. Binnen deze pagina’s zijn de pogingen van Elena Barshai en Martin Schmeding al aan de orde geweest, en met min of meer gemengde gevoelens ontvangen. Beroemde collega’s als Jean Guillou en Käthe von Tricht gingen hen voor, maar vonden weinig navolging. Waar pianisten niet schromen om dit toch uitdrukkelijk voor twee manualen gecomponeerde werk op hun eenmanualige repertoire te nemen zijn er betrekkelijk weinig orgelspelende collega’s die dat aandurven. Het ontbreken van een pedaalpartij kan daarvan niet de oorzaak zijn. Die ontbreekt ook in Bachs eigen bewerking van concerten van andere componisten voor manuaal alleen, toch maken ze deel uit van het repertoire van elke organist. Bovendien zijn de schitterende series variaties die Bach ons naliet in zijn koraalpartita’s veelal ook voor twee manualen zonder pedaal geconcipiëerd. Reden te over om toch eens te gaan onderzoeken hoe dit werk zou klinken op een bescheiden instrument, dat past bij de intieme wereld van dit compendium aan variatietechnieken, ongeacht voor welke bezetting.
De Belgische organist Luc Ponet laat ons op deze uitgave horen hoe zoiets klinkt en wordt daarbij wondermooi geholpen door het prachtige Van Peteghem orgel uit 1788 in het Belgische Alden Biesen, een bescheiden instrument dat niet beschikt over een zelfstandig pedaal. Wat daarbij meehelpt is de uiterst verzorgde wijze waarop het orgel is gestemd in een tolerante Rameau-stemming. De akoestiek is bovendien ideaal, met net genoeg nagalm om warmte te suggereren, en toch alles helder te laten doorkomen. De registraties worden vermeld maar lijken niet altijd te kloppen. De opnamekwaliteit is prachtig. Hier is het bewijs geleverd: de ‘Clavier Übung bestehend in einer ARIA mit verschiedenen Veraenderungen vors Clavecimbal mit 2 Manualen’ klinkt uitstekend ‘auf eine Orgel mit 2 Manualen’