CD-recensie
© Siebe Riedstra, juni 2010
 |
Bach: Goldberg-variaties BWV 988 (voor strijktrio in de bewerking Dmitri Sitkovetsky).
Julian Rachlin (viool), Nobuko Imai (altviool), Mischa Maisky (cello).
DG 477 6378 • 80' •
In zijn bespreking van de Goldberg-variaties, uitgevoerd op een clavichord (klik hier) merkt collega Aart van der Wal op dat er een veelheid van instrumentale combinaties te verzinnen is om dit meesterwerk tot klinken te brengen. Waaraan we nog kunnen toevoegen dat Bach sowieso met afstand de meest bewerkte componist aller tijden is, en nog wel heel lang zal blijven. De stroom bewerkingen en transcripties neemt eerder toe dan af.
In het Bachjaar 1985 bewerkte violist Dmitri Sitkovetski de Goldberg-variaties voor strijktrio, ongetwijfeld geïnspireerd door de transcripties die Mozart en Beethoven maakten van delen uit het Wohltemperierte Klavier voor strijkkwartet. Het resultaat is verbluffend: Bachs Bijbel van de variatiekunst verschijnt in een ander, buitengewoon transparant licht, dat het ragfijne lijnenspel op ongehoorde wijze blootlegt. Later maakte Sitkovetsky een licht uitgebreide versie voor klein strijkorkest, geheel in de geest van de concerto grosso traditie zoals Bach die zelf toepaste in zijn Derde Brandenburgse Concert. Die versie werd in 1993 opgenomen voor het Amerikaanse label Nonesuch, en was dus vanwege een beperkte distributie alleen bekend bij een enkeling.
Dankzij deze uitgave op het label DGG – een productie uit 2006 - kan het grote muziekpubliek kennismaken met deze geniale bewerking. De spelers op deze cd waarborgen goede verkoopcijfers en de interesse van menige liefhebber. De benadering die zij kozen is een ongebreideld romantische, resulterend in fijn uitgesponnen fraseringen, een klank die mag vibreren en voor alles mooi moet zijn, geholpen door gevaarlijk langzame tempi, bijvoorbeeld in het thema (4’25”) of de beroemde Variatie 25 (7’39”). Wat de spanningsboog enorm helpt is de manier waarop de afzonderlijke variaties in elkaar overgaan, want zelfs voor het laten uitklinken van slotakkoorden is geen tijd. De opname is in februari 2006 gemaakt in de Lucaskirche te Dresden en is al even warm en ruim als de muziek.
Liefhebbers van de historisch geïnformeerde muziekpraktijk van vandaag zullen ongetwijfeld schrikken van wat zij een anachronistische musiceerstijl zullen noemen. Zoiets als het verschil tussen Nathan Milstein en Rachel Podger in de Sonates en Partitas voor soloviool. Hoe dan ook, deze verdoeking van de Goldbergs werkt net zo prikkelend als de legendarische uitvoering op de moderne concertvleugel door de Canadese pianist Glenn Gould, aan wie Sitkovetski zijn arbeid opdroeg.