CD-recensie
© Siebe Riedstra, mei 2013
Jurriaan Andriessen – Een vergeten componist(J.) Andriessen: Berkshire Symphonies – Fluitconcert – Pianoconcert Eleonore Pameijer (fluit), David Kuyken (piano), Radio Symfonie Orkest o.l.v. Alexander Vedernikov NM Classics 92091 • 69' • Opname: november 1997, september 1999, oktober 2000, |
 |
Maarten Brandts bespreking (klik hier)van het boek over ‘De Andriessens’, raakt bij mij een gevoelige snaar, veroorzaakt door deze passage:
“Voor mij het meest interessante deel was over de wederwaardigheden van Jurriaan Andriessen, iemand die au fond weinig tot niets ophad met de revolutionaire vernieuwingsdrang van zijn bekendere broer en die tijdens het begin van zijn creatieve carrière grootse triomfen vierde in de Verenigde Staten. Daar werd hij door een van de coryfeeën aldaar, Aaron Copland, hoog ingeschat. Helaas voor hem kwam aan de periode door financiële en andere problemen een eind en verdween hij later – mede door het revolutionaire rumoer rond Louis – naar de achtergrond.”
Louis heeft prachtige verhalen verteld over zijn grote broer: hoe hij uit Amerika terugkwam met de nieuwste jazzplaten, hoe hij hem adoreerde door zijn Amerikaanse succes met de ‘Berkshire Symphonies’. Toen ik in 1993 aantrad als de kersverse manager van het Radio Symfonie Orkest verbaasde ik me over het feit dat al die radio-orkesten (dat waren er toen nog vier) dagelijks op de radio te horen waren, maar op cd’s nauwelijks bestonden. Een van de eerste projecten waar ik mijn tanden inzette was een fatsoenlijke opname van de Berkshire Symphonies – ingegeven door een luisterervaring waar we nu alleen nog maar van kunnen dromen: ‘De Nacht van de Andriessens’, georganiseerd door de VPRO. Het Brabants Orkest speelde daar onder leiding van Heinz Friesen werken van Hendrik, Jurriaan en Louis.
Die opname is er gekomen, en dankzij de NPS (en in het bijzonder producer Marjolein de Moor) werd het een volwassen cd met niet alleen de Berkshire Symphonies, maar ook het naburige Fluit- en Pianoconcert. In Hilversum had je toen nog een dapper label dat op een slimme manier gefinanciëerd werd uit Buma-fondsen, NM Classics. Het was niet alleen slim, het was ook ambitieus. Het zou Donemus in Amsterdam wel even laten zien hoe het ook kon, en dat mocht best een paar centen kosten. Schitterende hoesontwerpen van Cornelius van Velsen waren het gevolg, die verdienen echt een plaatsje in het Stedelijk Museum, maar waar zijn ze gebleven? Hoe dan ook, in 2001 was het zover: vijf jaar na het overlijden van Jurriaan Andriessen verscheen zijn Berkshire Symphonies op cd.
Het trieste vervolg hoef ik u niet te schilderen. NM Classics fuseerde met Donemus, en in Amsterdam werd een kapitaal pand aangekocht dat voor nog veel grotere kapitalen werd verbouwd. Toen het geld op was betekende dat niet alleen het failliet van de organisatie, maar ook de zorgvuldig opgebouwde catalogi van Composer’s Voice (Donemus) en NM Classics waren ineens niets meer waard en de restoplage werd door het afvalputje weggespoeld. Dit is dus geen cd-bespreking, maar een pleidooi voor de muziek van Jurriaan Andriessen. Een componist wiens reputatie is vermorzeld door het tijdsklimaat van de jaren zestig (succes stinkt) en de opmars van broer Louis.
Ik zit die cd nog eens te beluisteren, en het eerste dat me opvalt is de grote gelijkenis tussen vader en zoon. Niet in uiterlijke zin, de swingende ritmes van Berkshire hadden in Utrecht niets te zoeken, maar de harmonische verwantschap is onmiskenbaar. Die navelstreng is door Louis toch echt rigoreus doorgesneden, van de oude Andriessens is in zijn componeren geen noot meer te bekennen. Heeft hij daardoor gewonnen? Domme vraag.
Weet u wat zo spijtig is? Ik kan deze cd niet met u delen. Het Nederlands Muziekinstituut is wegbezuinigd, Donemus bestaat niet meer, en alle cd’s die door NM Classics werden uitgebracht moet je met een lampje zoeken. Jurriaan wie?
Gelukkig is er op YouTube een doorzetter die ons deelgenoot maakt van al dit vergeten moois.
https://www.youtube.com/watch?v=L-6VOBkcOS8