CD-recensie
© Siebe Riedstra, augustus 2014
Adams: Naive and Sentimental Music Los Angeles Philharmonic o.l.v. Esa-Pekka Salonen Nonesuch 7559-79636-2 • 44' • Opname: okt 1999, Dorothy Chandler Pavillion, Los Angeles |  |
De titel van dit grote orkestwerk van John Adams stuurt de gedachten onwillekeurig in de richting van salonmuziek, maar wees gerust, het tegendeel is het geval. De uitdrukking stamt van de Duitse dichter Friedrich Schiller (Über naive und sentimentalische Dichtung, 1795). Adams gebruikt de begrippen om aan te duiden hoe het omgaan met de tegenstelling tussen intuïtie en intellect in zijn muziek gestalte krijgt. Het werk is de evenknie van het grote driedelige orkestwerk 'Harmonielehre' uit 1985, dat je met recht een intuïtief en in die zin naïef stuk zou mogen noemen. De opdracht voor 'Naive and Sentimental Music' dateert uit 1997 en werd verstrekt door de uitvoerenden van deze cd; de opname werd gemaakt in oktober 1999. Deze uitgave kwam uit in 2002, en heeft dus een flinke tijd op de plank gelegen.
Het is net als 'Harmonielehre' een driedelig stuk geworden. Deel 1, dat de hoofdtitel draagt begint met een naïef ostinato in de harp met daarboven een sentimentele fluitsolo. Het materiaal wordt vervolgens in steeds dichter wordende ostinati naar een climax gevoerd die je snakkend naar adem achterlaat: Stravinsky's Sacre op amfetamine. Deel twee, 'Mother of the Man', brengt rust in een Coplandesque nocturne die tegelijkertijd onmiskenbaar Amerikaans èn Adams is met zijn bluesgitaar en open intervallen. De uitbundige finale, 'Chain to the Rhythm' is één en al levensvreugde, net als de finale van 'Grand Pianola Music', maar meer sentimental dan naive. Net als de meeste andere uitgaven van Adams op Nonesuch is ook deze cd met 44 minuten bepaald niet welgevuld. Ook had het orkest, met name het koper, iets meer aandacht mogen besteden aan afwerking en intonatie. De opname maakt veel goed, die is zoals ze daar zeggen 'stunning'.