CD-recensie

 

© Paul Korenhof, januari 2007

Tsjaikovski: Vioolconcert in D, op. 35 - Sérénade mélancholique op. 26 - Valse-Scherzo op. 34 - Souvenir d'un lieu cher op. 42

Julia Fischer (viool), Yakov Kreizberg (piano), Russisch Nationaal orkest o.l.v. Yakov Kreizberg.

Pentatone PTC 5186 095 (sacd)

 


In recensies lees je altijd een heleboel over hoe musici spelen, maar zelden of nooit iets over hun stiltes. Vreemd eigenlijk, want een van de grootste geheimen van werkelijk superieure artiesten is toch hun timing. De emotie die Callas opbouwt vóór haar inzetten in Lucia's waanzinscène, de spanning die Haitink creëert vóór een inzet in een Mahler-symfonie door die inzet een fractie van een seconde uit te stellen - het heeft allemaal te maken met die zeldzame intuïtie die ik me bijvoorbeeld ook zo goed herinner van een Ko van Dijk in het theater. En juist bij analyses blijken vaak in die 'sprekende stiltes' de grootste verschillen te zitten tussen de ene uitvoering en de andere. Ik moest daaraan denken toen ik op een stille zondagochtend inmiddels al voor de zoveelste keer luisterde naar een nieuwe (sa)cd van PentaTone met Julia Fischer in Tsjaikovski's overbekende vioolconcert.

De eerste keer luisterde ik volgens het boekje, keurig 'in surround' met mezelf zo'n beetje in het midden, en dan loop je toch een beetje het gevaar meegesleept te worden door de klankenstroom. De tweede keer dito, al had ik toen alle luidsprekers op een kluitje staan en zat ik in een totaal ander deel van de kamer te luisteren, en de dan ervaren ruimtelijkheid vind ik nog steeds het grootste voordeel van dit systeem. Maar goed, je hebt dan toch weer iets van 'geen wonder dat het zo mooi klinkt, want zo mooi is Tsjaikovski zelden opgenomen.'

Op een gewone installatie bleek het effect echter precies hetzelfde en met alle respect voor het klankaspect, maar wat deze cd zo bijzonder maakt is echt het spel van Julia Fischer, en daarboven uit stijgen nog haar sensitiviteit en haar timing. Natuurlijk, haar techniek is adembenemend, al laat zij zich geen moment verleiden om van de Finale een virtuoze tour-de-force te maken, en de kracht waarmee zij stralend boven de tutti-passages uitkomt is zeker niet alleen aan de microfoons te danken. Wat deze opname echt bijzonder maakt, is het spel van licht en schaduw in haar tonen, met bijvoorbeeld een huiveringwekkend delicate cadens in het eerste deel, en opening van de Finale die je op de punt van je stoel brengt, door de gespannen verwachting van wat komen gaat. Hier staat niet de zoveelste mooie juffrouw met een mooie viool (een Guadagnini 1750 om precies te zijn), hier spreekt een rasartieste van het hoogste niveau met de dwingende kracht die alleen de grootsten in het vak kunnen oproepen. En laat ik dan in de concertzaal weleens moeite hebben met het extraverte van Yakov Kreizberg, zijn samenwerking met Fischer is ideaal, ongeacht of hij daarbij het NedPhO ter beschikking heeft of - zoals hier - het Russisch Nationaal Orkest.

Een prima idee overigens om het Vioolconcert te combineren met de drie 'losse' composities die Tsjaikovski voor hetzelfde instrument schreef. In de Sérénade mélancholique horen we Fischer weer toveren met subtiele, zangerige lijnen, terwijl haar virtuositeit alle kansen krijgt in het Valse-Scherzo. In het driedelige Souvenir d'un lieu cher begeleidt Kreizberg zijn stersoliste aan de piano in een opname die beiden in Hilversum maakten, maar die wat mij betreft een fractie minder direct opgenomen had mogen worden. Het geheel: een aanrader van de eerste orde!


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links