CD-recensie

 

© Paul Korenhof, november 2017

 

Joyce El-Khoury: Écho

Donizetti: Lucia di Lammermoor 'Regnava nel silenzio' - 'Lucia, perdona'

Meyerbeer: Robert le diable 'Robert, toi que j'aime' - 'Va, dit-elle, va, mon enfant' - 'Quand je quittai la Normandie'

Weber/Berlioz : Le Freyschütz 'Hélas! sans le revoir'

Rossini: Guillaume Tell 'Ils s'éloignent enfin'

Hérold: Le Pré aux clercs 'Jours de mon enfance'

Halévy: La Juive 'Assez longtemps la crainte et la tristesse'

Berlioz: Benvenuto Cellini 'Les belles fleurs'

Joyce El-Khoury (sopraan)
Michael Spyres (tenor)
The Hallé
Dirigent: Carlo Rizzi
Opera Rara ORR252
Opname: Manchester, februari 2017

   

Een van de grote sterren van de Parijse Opéra in de eerste helft van de 19de eeuw was de Zuid-Nederlandse sopraan (België bestond toen nog niet) Julie Van Steenkiste. Onder haar artiestennaam Julie Dorus-Gras creëerde zij onder meer Alice in Robert le Diable (1831), Prinses Eudoxie in Ja Juive (1835), Marguerite de Valois in Les Huguenots (1836) en Teresa in Benvenuto Cellini (1838) nadat zij in Brussel gedebuteerd was als Adèle in Le Comte Ory (1825). Zij zong trouwens ook Elvire in de Brusselse première van La muette de Portici (1829) en eveneens in de befaamde voorstelling van dat werk die in 1830 de Belgische opstand tegen het Nederlandse gezag inluidde.

Hoe Dorus-Gras geklonken heeft, weten wij niet, maar afgaande op haar repertoire en beschrijvingen neem ik aan dat haar stem lichter van timbre geweest moet zijn dan die van de Canadees-Libanese Joyce El-Khoury die bij Opera Rara een hele cd aan haar voorgangster wijdde. Haar dictie zal beslist ook 'Franser' zijn geweest, meer 'voor in de mond' en meer op de tekst gericht, waardoor een nog helderder articulatie mogelijk werd dan toen in Italiaanse en Duitse theaters gebruikelijk was - en laten we eerlijk zijn: ook daar was de articulatie toen beter dan wij nu gewend zijn.
Op dat punt zou El-Khoury waarschijnlijk problemen hebben gehad in het Parijs van de 19de eeuw, toen ook in de grote Opéra het Franse publiek moest kunnen verstaan wat er gezongen werd. Misschien niet ieder woord, maar wel het grootste deel, zeker van aria's die vooral tot het publiek gericht waren als Marguerite's 'O beau pays'. Opnamen van Dorus-Gras bezitten wij niet, maar er zijn genoeg voorbeelden beschikbaar van de generatie uit de tweede helft van die eeuw die zelfs eerder 'groter' dan 'kleiner' dan hun vermaarde voorgangster geklonken moeten hebben. We hoeven maar te luisteren naar Eidé Noréna (1884-1968) in 'O beau pays' of naar Blanche Arral (1865-1945) in het walslied uit L'Amour mouillé van Varney, en het verschil is duidelijk.

Wat biedt deze cd dan wel? Om te beginnen de bijzonder sympathieke klank van een warme, ronde sopraanstem die via de luidsprekers even aangenaam overkomt als in de zaal. Voor Musetta (bij DNO en vorige maand nog in Covent Garden) vond ik haar misschien iets te gedistingeerd, maar voor andere rollen is dat alleen maar een pre. Dat geldt zeker voor deze cd met repertoire waarin Dorus-Gras geëxcelleerd heeft, inclusief een Italiaans Lucia di Lammermoor die zij in Londen zong onder leiding van Berlioz nadat zij diens Teresa in Parijs gecreëerd had.

Ook naar huidige opvattingen is in sommige van de hier vertolkte rollen een iets lichtere sopraan met liefst nog een 'Franse kern' (Mady Mesplé!) te prefereren, maar dat doet niets af aan de muzikaliteit, de fraaie klank en het gevoel voor drama in deze vertolkingen. Hooguit zou ik verlangen naar iets meer stilistische authenticiteit met een minder extreme dynamiek en meer aandacht voor de melodische lijnen. Waarschijnlijk is daarvoor echter een andere dirigent nodig dan Carlo Rizzi, die zich steeds meer ontpopt als een slaafs begeleider in plaats van iemand die 'dirigeert', dat wil zeggen: de artistieke weg wijst. Dat had mogelijk ook meer kleur- en karakterverschillen tussen de verschillende rollen opgeleverd. Nu krijg ik de indruk dat El-Khoury dat toch vooral zelf moet doen, maar het dient gezegd: zij komt daarbij een heel eind.

Al met al een warm aanbevolen debuut-cd, vanwege de zangeres, maar zeker ook vanwege het opgenomen repertoire met diverse nog maar zelden gehoorde aria's. De grote bijzonderheid is echter een zeer bekende aria: Agathe's 'Hélas! sans le revoir' uit Berlioz' arrangement van Der Freichütz. In het duet uit Lucia di Lammermoor wordt de sopraan bijgestaan door de bij ons eveneens niet meer onbekende Michael Spyres, maar juist in dat fragment had een goede dirigent zich kunnen bewijzen door de beide solisten in zang en stemkleuring fraaier op elkaar af te stemmen.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links