CD-recensie

 

© Harry-Imre Dijkstra, april 2021


Brahms: Klarinetsonate in Es, op. 120 nr. 2

Widmann: Intermezzi (piano solo)

Brahms: Klarinetsonate in f, op. 120 nr. 1

Jörg Widmann (klarinet), András Schiff (piano)
ECM 4819512 • 65' •
Opname: juni 2020, Reitstadel, Neumarkt (D)

   

Klarinetsonate in f, op. 120 nr. 1

Soms is het niet verstandig om vóór beluistering van een cd het begeleidende boekje te lezen. De teksten zijn overigens uitstekend in dit geval: Jörg Widmann heeft een sterk opgebouwd verhaal aan het papier toevertrouwd, met historische onderbouwing. Hij brengt er ook duidelijk zijn liefde voor de gespeelde werken in naar voren. Bovendien verheldert hij daarin zijn eigen Intermezzi voor piano solo, een voor András Schiff gecomponeerde kleine cyclus uit 2010 die een prachtige verbinding maakt in klank en atmosfeer met de beide klarinetsonates van Brahms. Maar...als je in de tekst zó de nadruk legt op het melancholische karakter van de late werken van Brahms en zelfs de beruchte muziekcriticus Hanslick aanhaalt, die stelde dat Brahms' stijl in zijn late werken niet zomaar meer over een bepaalde emotionele grens heengaat en scherpe contrasten vermijdt, mag je dan nog een spannende uitvoering verwachten?

Los van hun geweldige solistische kwaliteiten vormen Widmann en Schiff een enorm bedreven en hecht duo, met gerijpte interactie. Technisch is er natuurlijk nauwelijks iets aan te merken op het spel van de twee heren, of het moeten wat “buikjes” in de toon zijn bij Widmann als de muzikale lading erg expressief wordt. Ook het meeklinkende luchtverlies loopt soms navenant op en dat kan na verloop van tijd wat gaan storen. Schiff past regelmatig wat kleine 19de-eeuwse speeltechnieken toe, zoals het vooruitspelen van de bas of het arpeggiëren van een akkoord, maar het is eigenlijk te subtiel en niet principiëel genoeg doorgevoerd om van een authentieke interpretatie te kunnen spreken.

De volgorde van de stukken op de cd is een gelukkige: eerst klinkt de meer ontspannen Tweede Klarinetsonate, dan de Intermezzi van Widmann en tot slot de Eerste Klarinetsonate. Deze dramaturgie zorgt voor een prettige opbouw en geeft de impressie van een concert. Zoals de kaders in de tekst gesteld zijn, komt ook de muziek tot ons: met bewonderenswaardige beheersing en zonder contrasten hard aan te zetten stroomt en meandert de melodie in menig deel prachtig en toont het duo een stevige greep op het complete werk. Waar nodig komt het lage register van de klarinet diep en niet hoekig door, is de focus in de toon in alle registers altijd helder. Maar die boventoonrijke focus is tegelijk weinig flexibel: het is eigenlijk steeds dezelfde klank die elk deel van de sonates tot leven moet brengen. Nergens een omfloerst moment of even een wat meer ontspannen toon. Het werkt rechtlijnigheid van het betoog in de hand. Bovendien worden alle rusten en pauzes behoorlijk dichtgemetseld en missen we soms dat mooie gevoel van de muzikale stilte.

Door sommige tempokeuzes wordt het ook niet gemakkelijker. Twee beruchte, helaas niet vermeden valkuilen: de tweekwartsmaat in het tweede deel van de Eerste Klarinetsonate, een andante, gaat door de keuze voor een adagio-tempo nu in vieren; het Sostenuto van het tweede deel van de Tweede Klarinetsonate heeft ook een vervaarlijk laag, zelfs drammerig tempo.

Gelukkig valt er ook veel te genieten, vooral van het voorbeeldige samenspel en de dienstbaarheid van deze grote artiesten aan elkaar en aan de muziek. En...breekt ook de humor een beetje door in het boertig gebrachte derde deel van de Eerste Sonate, een Ländler om op te hossen!


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links