CD-recensie

 

© Gerco Schaap, maart 2010

 

 

Stephen Tharp plays St. Bavo, Haarlem

Buxtehude: Praeludium in e, BuxWV 143.

Bach: Triosonate in e, BWV 528 - Praeludium und Fuge in D, BWV 532.

Bruhns: Praeludium in G.

Böhm: Vater unser im Himmelreich.

Liszt: Ave Maria von Arcadelt.

Vierne: Feux follets.

Alain: Variations sur un thème de Clément Jannequin.

Peeters: Toccata, Fugue and Hymne on 'Ave Maris Stella'.

Stephen Tharp op het Müller-orgel van de Grote of Sint-Bavokerk Haarlem.

JAV 178 • 72' •

Importeurs: Landgoed Gerianna / Econa


 
  Stephen Tharp aan het Müller-orgel van de Grote of Sint-Bavokerk Haarlem

De Amerikaanse concertorganist Stephen Tharp heeft al een flink aantal cd's op zijn naam staan, voornamelijk op het vrij jonge label JAV van Joe Vitacco, en staat bekend om zijn superieure techniek en doorleefde vertolkingen. Zijn repertoire reikt van Buxtehude tot Messiaen, met een voorliefde voor transcripties van niet-orgelmuziek. Hij maakte een zeer overtuigende opname van de pianosonate in b van Liszt maar legde ook het complete ouvre van de jong gestorven Franse organiste/componiste Jeanne Demessieux vast voor het label Aeolus.

Zijn recital op Nederlands bekendste orgel bevat gelukkig niet de allerbekendste werken. De opening met het niet vaak gespeelde Praeludium in e van Buxtehude boeit vanaf de eerste seconde. De opname lijkt vrij direct, totdat Tharp van klavier wisselt voor de doorwerking en je het bovenwerk hoort, dat dus duidelijk verder weg klinkt, zoals je het ook als luisteraar op de eerste stoelenrij in de Bavo ervaart.

Het eerste deel van de Triosonate wordt op achtvoets-prestanten gespeeld, met ook een 16 voet in het pedaal. In het middendeel schuift alles een octaaf op en klinken de twee melodielijnen met fluiten in viervoets ligging (met tremulant) met in het pedaal een achtvoets prestant. In het derde deel krijgen de bovenstemmen een geprononceerde registratie mee. Het was aardig geweest wanneer we hadden kunnen lezen welke vulstemmen/tongwerken Tharp hier gebruikte, maar het boekje geeft nagenoeg geen details over gebruikte registraties.

Ook het Praeludium in G van Nikolaus Bruhns hoor je niet vaak; evenals Buxtehudes openingswerk een mooi voorbeeld van de 'stylus phantasticus', maar dan iets minder extreem tot uitdrukking gebracht dan Ton Koopman dat tegenwoordig pleegt te doen. Tharp zoekt het niet in overmatige trillers maar in fijnzinnige registratiewisselingen; zo hoor je bijvoorbeeld ook de Trechterregaal van het rugpositief eens. Tegen het eind wordt behoorlijk wat bijgetrokken, tot aan de 32-voets Bazuin in het laatste akkoord toe. Een 'romantische' aanpak die we hier niet zo vaak meer meemaken!

Als het bekende Vater unser im Himmelreich van Georg Böhm begint, denk je aanvankelijk: niet zo snel alstublieft! Maar gaandeweg geef ik me toch gewonnen voor de deinende cadans waarin Böhms bewerking voortbeweegt, en de prachtige keuze van de omspelende solostem. Opmerkelijk is de stevige pedaalregistratie (nu wel in het boekje genoemd): Principaal 32, Prestant 16 en Subbas 16. Ook Bachs Praeludium en fuga in D, BWV 532 wordt door Tharp behandeld als 'stylus phantastius'-werk, wat het heel goed kan hebben. De fuga speelt hij duivels snel.

Dan slaat Tharp een flinke periode van de muziekhistorie over en belanden we in de vrome overpeinzingen van Franz Liszt over een Ave Maria van de zestiende-eeuwse componist Jacques Arcadelt. Ragfijn en geraffineerd klinken de Feux follets (dwaallichtjes) van Louis Vierne op het rugwerk, gevolgd door Jehan Alains variaties op een thema van Jannequin die wel voor het Müller-orgel geschreven lijken te zijn. Om te eindigen met één van Flor Peeters' meest geslaagde werken, de meeslepende triptiek over Ave Maris Stella. Prachtige registerkleuren ontlokt deze Amerikaan aan 'ons' Bavo-orgel. Zijn techniek is onberispelijk, zijn voordracht boeiend, zijn registraties subtiel en zijn aanpak bij tijd en wijle adembenemend.

Een aanrader!

___________________
Een artikel over het JAV-label, dat eerder werd gepubliceerd in het maandblad de Orgelvriend van december 2009 kan hier worden gedownload.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links