CD-recensie
© Gerco Schaap, juni 2017
Bird & Beyond Het Orgel Trio Composities van Charlie Parker, bewerkt door Steven Kamperman, Dion Nijland en Berry van Berkum Stars & Eyes - Yardbird Suite - Red Cross - Billy's Billie's Bounce - GoKoko - Scrapple from the Big Apple - Bird & Beast - My little suede Shoes - Escape from Barbados - Marmaduke; Otinro Berry van Berkum, Marcussen-orgels Nicolaïkerk Utrecht; Steven Kamperman, alt- en basklarinet; Dion Nijland, contrabas LopLop Productions LLr 044 • 52' • Besteladres: info@berryvanberkum.nl |  |
Jazz op een kerkorgel: je hoort het niet vaak. Organisten en orgelliefhebbers hebben doorgaans niet zo veel met het genre, is mijn ervaring. En áls je het hoort is het vaak slappe hap, de naam jazz onwaardig. Echte jazzorganisten zoals Jimmy Smith bespelen meestal een Hammondorgel, ook al omdat zij daarmee fysiek dicht bij hun kompanen kunnen blijven, elkaar kunnen aankijken, wat bij belangrijk is bij improvisatie. Theaterorganisten laat ik even buiten beschouwing; hun instrument is heel geschikt voor jazz omdat de klank dichter bij een jazzorkest ligt, maar lang niet elke organist heeft gevoel voor 'swing'.
Bert van de Brink heeft die gave wel. En ook organist Berry van Berkum heeft op zijn eerdere cd Tadadie met saxofonist Gijs Hendriks bewezen dat hij het genre prima beheerst. Hij is sinds 2011 organist van de Utrechtse Nicolaïkerk en artistiek adviseur van de Stichting Culturele Evenementen Nicolaïkerk.
Sinds 2013 vormt Van Berkum met altklarinettist Steven Kamperman en contrabassist Dion Nijland 'Het Orgel Trio'. Zij kwamen op het idee om composities van de legendarische Amerikaanse jazzsaxofonist Charlie Parker (1920-1955) - bijnaam: 'Bird' - voor hun trio te bewerken. Parkers innovatieve gebruik van harmonie en ritme was zo overtuigend dat een hele generatie saxofonisten zijn stijl navolgde. Elf nummers werden opgenomen in de Nicolaïkerk, waarbij zowel het 'Sweelinckorgel' als het hoofdorgel (beide van de Deense orgelbouwer Marcussen) werd gebruikt.
Het resultaat is een zeer onderhoudende cd, ook als je zoals ik niet echt bekend bent met het werk van Parker. Het enige dat ik af en toe mis is slagwerk. Maar dat zou in de Nicolaïkerk, met zijn nagalm van 6 seconden, waarschijnlijk te overheersend worden. Opmerkelijk is dat de associatie met 'kerkorgel' al bij de eerste nummers van de cd verdwijnt, maar dat de kerkakoestiek juist een belangrijke sfeermaker blijkt te zijn. Ik zou dit ensemble niet graag in een droog klinkende jazzkelder hebben gehoord.
Enkele indrukken. Stars & Eyes is een subtiele binnenkomer met de kenmerken van een chaconne door zijn steeds terugkerende bas. Het Sweelinckorgel mengt wonderwel met de andere twee instrumenten. De Yardbird Suite is een soort mijmerende dialoog tussen de beweeglijke klarinet en het in langgerekte akkoorden klinkende hoofdorgel. In Billy's Billies' Bounce hoor je Gershwin-achtige klanken. Sterk vind ik ook Scrapple from the Big Apple met de wisselende ritmes (dit nummer is te horen via YouTube). Minder gecharmeerd ben ik van de 'beest'-achtige klanken in Bird & Beast, evenals het nerveuze Escape from Barbados. Het samenspel is echter in alle nummers fantastisch, je hoort dat deze musici stilistisch op één lijn zitten.
De opname is mooi gedetailleerd, terwijl toch de kerkakoestiek een belangrijke rol blijft spelen. Wat mij betreft is deze cd een geslaagde poging om het kerkorgel bij het jazzgenre te betrekken.