CD-recensie

 

© Emanuel Overbeeke, september 2018

 

Debussy - Les Trois Sonates - The Late Works

Debussy: Vioolsonate - Sonate voor fluit, harp en altviool - Cellosonate - Berceuse heroïque - Page d'album - Élegie - Les soirs illuminées par l'ardeur du charbon

Vioolsonate: Isabelle Faust (viool), Alexander Melnikov (piano)

Triosonate: Magali Mosnier (fluit), Antoine Tamestit (altviool), Xavier de Maistre (harp)

Cellosonate: Jean-Guihen Queyras (cello), Javier Perianes (piano)

Overige werken: Tanguy de Williencourt (piano)

Harmonia Mundi 902303 • 54' •
Opname: december 2016, juni 2017 en januari & februari 2018, Teldex Studio, Berlijn

 

Deze cd is een van de laatste die Harmonia Mundi dit jaar uitbrengt met composities van Debussy, die dit jaar 100 jaar geleden overleed. Naarmate men meer delen in de serie hoort, wordt het beleid van HM steeds zichtbaarder. Debussy is enerzijds een meester van de subtiliteit en de verfijning die men het beste kan recht doen door te spelen alsof men vooral niet willen inbreken, laat staan kwetsen. Voorzichtigheid neigt naar overvoorzichtigheid. Anderzijds moeten de musici greep hebben op de architectuur, ook al mag geen enkel moment overgaan in een al te grote nadruk op ritmische continuïteit omdat dit afbreuk zou kunnen doen aan het bijzondere van het moment. Alle musici op deze cd verenigen het beste van beide. Ook de musici van wie men iets meer kracht zou verwachten (Faust en Melnikov) lijken zich te voegen naar deze gemeenschappelijke noemer. Ook Queyras, die in de concerten die ik van het meemaakte uitermate krachtig kan spelen met oog op de lange lijn, heeft hier een zichtbare oriëntatie op de architectuur vervangen door een meer onzichtbare. Ook al zou ik in de twee sonates voor twee instrumenten een iets robuustere interpretatie verkiezen (impressionisme is nooit een excuus voor vaagheid), ik hoorde de cd met veel plezier, wat betekent dat het niveau het won van de stijl.

Een tweede attractie van de titel is het repertoire. Ondanks de titel Les Trois Sonates ontbreekt het op veel cd's met deze sonates aanwezige bijna obligate toegift: Syrinx voor fluitsolo uit dezelfde periode. Omdat het gezien de lengte van de cd er gemakkelijk bij had gekund, vermoed ik artistieke motieven, al kan ik alleen maar speculeren. De aanpak van de Sonates toegepast op Syrinx zou hebben geresulteerd in een veel minder directe uitvoering dan gewoonlijk die zowel sfeerrijk als structureel zou zijn geweest (het stuk wordt vaak veel te direct opgenomen). De Engelse Debussy-biograaf Stephen Walsh had gelijk toen hij dit jaar schreef dat Syrinx, als gevolg van de grote aandacht voor Debussy als vernieuwer, vaak iets te koel en te nuchter wordt uitgevoerd.

Tegenover het gemis van een nieuwe visie op Syrinx, die ik graag had willen horen, staat de interessante en niet eerder vertoonde combinatie van de drie sonates met enkele werken voor pianosolo, die net als de sonates dateren uit de Eerste Wereldoorlog. De pianist Tanguy de Williencourt heeft goed begrepen dat ze weinig hebben van de Etudes en zeker van de Préludes, Estampes en Images, alsof de oorlogsomstandigheden Debussy zozeer van slag hadden gebracht dat hij niet meer in staat was tot zijn gebruikelijke ongenaakbare vorm om de ongenaakbare vorm. Het lijken meer verfijnde pamfletten en Debussy hield ze ook achter, maar Williencourt maakt ze beter dan ze zijn, juist omdat hij zich hield aan 'de agenda van Harmonia Mundi'. Die ervaring bij deze stukken had ik nog maar zelden meegemaakt.

Dit jaar komt Harmonia Mundi nog met twee nieuwe titels met Debussy: de eerste met de Préludes boek 1 door Javier Perianes, de tweede met de Études door Roger Muraro. Iets om op te verheugen, want ook deze twee pianisten zijn in staat een ongetwijfeld impliciet opgelegde agenda naar hun hand te zetten, zodanig dat men vergeet dat die agenda er is.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links