CD-recensie

© Basia Jaworski, juli 2016
Blogspot op https://basiaconfuoco.wordpress.com/

Het jaar 1975 markeerde de vijfhonderdste verjaardag van Michelangelo, dé reden voor Sjostakovitsj om de kunstenaar met een compositie te eren. Het werd een suite gebaseerd op diens gedichten, oorspronkelijk gecomponeerd voor basstem met pianobegeleiding, waarna de componist het bewerkt heeft voor een orkest. Het werk, dat Sjostakovitsj zelf als zijn laatste symfonie beschouwde, ademt één en al pessimisme en zwaarmoedigheid. Wat eigenlijk geen wonder mag heten: 1974, toen de suite ontstond, was geen gemakkelijke jaar voor de componist. In die periode was hij zwaar ziek (hij overleed amper een jaar later). Behalve problemen met zijn hart leed hij ook aan zware artritis, waardoor het componeren slechts moeizaam gemakkelijk ging. En alsof het nog niet genoeg was werd hij een jaar eerder gediagnostiseerd met kanker. Geen wonder dat hij gebukt ging onder zware depressies en gevolgd werd door gedachten aan de dood.

De suite is al meerdere keren opgenomen, zowel met piano als met orkestbegeleiding. Nog niet zo lang geleden heeft Ondine zelf de cyclus op cd uitgebracht, gezongen door Gerald Finley, in het middeleeuws Italiaans (klik hier). Beide versies zijn onvergelijkbaar en beiden zijn mij even dierbaar. Finley is lichter, in zijn interpretatie hoor je nog een sprankje hoop. Iets wat ver te zoeken is bij Hvorostovski. Bij hem is het allemaal kommer en kwel - ofwel de ondragelijke zwaarte van (het einde van) het bestaan.
Aan de al in 2012 opgenomen liederen van Sjostakovitsj werden drie "Petrarca Sonetten" van Liszt toegevoegd. De opname dateert van twee jaar later, wat misschien het waarneembare verschil in het timbre van de bariton kan verklaren. Hier klinkt hij donkerder en zijn stem lijkt aan diepte te hebben gewonnen. De op zich lichtvoetige en belcanteske muziek van Liszt klinkt bij Hvorostovski een beetje zwaar op de hand, wat in mijn ogen een minpuntje oplevert. Maar dat puntje komt er weer bij vanwege het meer dan voortreffelijke spel van de pianist. Het klinkt alsof Ilja Hvorostovsky erdoorheen wilt slepen, richting het zonnige Zuiden, waar het leven minder zwaar is.

index