CD-recensie
© Aart van der Wal, februari 2020
Tsjaikovski: Souvenir de Florence op. 70 Moesorgski/Bouveret: Schilderijen van een tentoonstelling (bewerking voor strijkorkest) Camerata du Léman |
 |
Het strijkorkest Camerata du Léman ontleent zijn naam aan zijn ontstaan, in 2012, aan de oevers van het Meer van Genève. Evenals 'ons' Amsterdam Sinfonietta musiceert het ensemble - uiteraard met uitzondering van de cellisten - meestal staande. Ook in technisch opzicht is er een sterke verwantschap tussen beide orkesten en evenals Amsterdam Sinfonietta kent ook het repertoire van Camerata du Léman een breed spectrum: van barok tot eigentijds. Veel ervaring wordt ook opgedaan buiten de eigen gelederen: de vijftien musici (die zich graag solisten noemen) spelen ook in allerlei andere kleine en grote ensembles, met inbegrip van kamermuziek. Dat betekent niet alleen een welkome kruisbestuiving, maar het levert ongetwijfeld ook artistieke synergie op. Wat mij betreft dus niets dan goeds over dit Camerata, dat evenals Amsterdam Sinfonietta (maar ook andere strijkorkesten) zonder dirigent door het leven gaat. Al is er uiteraard wel de sterke invloed van de concertmeester.
Natuurlijk begint het 'echte werk' bij een uiterst gecultiveerde spelcultuur: dat is immers het belangrijkste vertrekpunt voor iedere vertolking. De eerste track laat al horen hoe goed die is ontwikkeld: het wervelende openingsdeel van Tsjaikovski's, oorspronkelijk voor stijksextet gecomponeerde 'Souvenir de Florence', inmiddels wijd en zijd bekend geworden als begintune van het tv-programma Podium Witteman. En hoewel zoals gezegd een dirigent ontbreekt, toont het ensemble desalniettemin een meer dan houdbare, coherente visie op het stuk. Het spel munt uit in flitsende dialogen, fraai afgewerkte fraseringen, een strikt heldere stemvoering en grote ritmische en dynamische precisie. Dan wordt een vertolking als deze algauw een lust voor het oor. Zij het wel met één kanttekening: de bas is mij te prominent en onvoldoende strak (te weinig 'trocken' zouden de oosterburen zeggen) opgenomen; als staat dat uiteraard los van de geëtaleerde spelcultuur. Wel jammer dat dit niet adequaat kon worden opgelost. Het kan zijn dat het met minder 'diep bevlogen' speakers minder opvalt, maar u bent in ieder geval gewaarschuwd.
Waarom heeft Simon Bouveret in hemelsnaam een bewerking voor strijkorkest gemaakt van Moesorgski's monumentale 'Schilderijen van een tentoonstelling'? We kunnen putten uit meerdere schitterende orkestraties voor symfonieorkest, met in het voorste gelid natuurlijk die van Maurice Ravel. Zo'n orkestratie die zelfs de schijn weet te wekken dat het werk oorspronkelijk voor symfonieorkest werd geschreven, terwijl we natuurlijk allemaal weten dat de componist het bij de piano hield.
Als het bedoeld is geweest als experiment of als uitbreiding van het repertoire (het laatste is overigens het meest waarschijnlijk), is het wat mij betreft gewoon mislukt. Misschien dat als het werk in enige andere versie niet gekend zou zijn, dat het dan in deze editie anders door de luisteraar wordt ervaren, maar dat is het hem nu juist: dat is niet zo. Een strijkensemble dat zich aan De Grote Poort van Kiev moet wagen? Ik huiverde niet alleen al bij de gedachte, maar zo pakte het in de praktijk ook uit. Dat er puur speltechnisch echter geen speld valt tussen te krijgen blijkt bijvoorbeeld uit de tuilerieën en de kuikentjes, die echt meesterlijk ten tonele worden gevoerd. Maar het grootste bezwaar blijft: dat dit arrangement vierkant tégen de geest van het werk is.