CD-recensie

 

© 2003 Aart van der Wal

 

Tsjaikovski: De Notenkraker, op. 71 (compl.).

Koor en orkest van de Kirov Opera Sint-Petersburg o.l.v. Valery Gergiev.

Philips 462 114-2 • 82' •


Voor mij is dit niet 'een', maar 'de' Notenkraker en bovendien de enige complete versie die op één cd verkrijgbaar is. Speelplezier, virtuositeit, ritmische precisie, dramatiek en symfonische allure brengen deze overrompelende uitvoering gelijk aan de top van de inmiddels lange ranglijst. Je zou dit het geheim van de smid kunnen noemen, want het valt ondanks herhaald beluisteren niet mee om Gergievs aanpak te ontrafelen. Waarbij tevens kan worden aangetekend dat orkest en dirigent dusdanig met elkaar vergroeid zijn dat Gergievs intenties onmiddellijk in klank worden omgezet. Als je dit aan den lijve meemaakt is dat een verbijsterende ervaring.

Wat krijgen we hier niet voorgeschoteld! Ruige romantiek afgewisseld door ragfijne gratie, subliem uitgewerkte strijkersguirlandes die wedijveren met het massieve koper, de tot in de kleinste details uitgewerkte frasering en dynamiek. De oogverblindende orkestrale kleuren en de ongekende differentiatie (Divertissement, tweede akte!)) voegen zich naadloos in Gergievs zonder meer spectaculaire aanpak. Dit is toch magie van de bovenste plank. Men proeve slechts van de talloze fijnzinnige kleurschakeringen in de fameuze tocht door het dennenbos om daarvan onmiddellijk te worden overtuigd. De Pas de deux is ondergedompeld in echte Russische folklore, de Dans van de sneeuwvlokjes is vederlicht en gracieus (tussen de lichtvoetige kinderstemmen bespeur ik overigens ook enige dames...). Raffinement en spontaniteit gaan hand in hand. Ja, er is duidelijk sprake van overwegend pittige tempi (het werk past op een cd), maar ze passen uitstekend in dit tot in het kleinste detail uitgewerkte concept. Van enige haast is of jachtigheid is geen enkele sprake. De weergaloze opname is zeker ook debet aan dit huzarenstuk. Nog niet eerder hoorde ik zoveel details, een zo grote definitie, met de orkestpartijen als een waaier homogeen voor de luisteraar uitgespreid.

Een van de vele hoogtepunten is ongetwijfeld de wel erg realistische uitbeelding van het strijdtoneel (track 8). De zo belangrijke altviolen zijn nu eindelijk goed hoorbaar en het gebeurt maar zelden dat er zo kan worden genoten van de rijke klank van celli en alten (track 20) en het effect van geplukte en gestreken bas (track 9). Dit is dus tevens een registratie in de categorie 'true bass is never forgotten'. Een apart compliment ook voor de buitengewoon heldere registratie van de houtblazers. En dan die hoorns... Kortom, uitvoerenden en opnametechnici maken er kortom een grandioos, spetterend feest van dat nog lang blijft nazinderen. Dit is de eerste cd van meer dan 82 minuten speelduur die mijn pad kruist. Een aanwinst van de bovenste plank, om te koesteren.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links