CD-recensie

 

© Aart van der Wal, november 2013

 

Telemann: Passion Cantatas

Der am Ölberg zagende Jesus TVWV 1:364 - Was gibst du denn, o meine Seele TVWV 1:1510 - Jesus liegt in letzten Zügen TVWV 1:983 - Ich will den Kreuzweg gerne gehen TVWV 1:884 - Ach Herr! Lehr uns Bedenken wohl TVWV 1:24

Klaus Mertens (bas-bariton), Accademia Daniel Shalev Ad-El

Opname: Evangelisch-Lutherse Kirche, Leipzig-Gundorf

CPO 777 299-2 • 70' •

   

In de barok schreven componisten hun muziek voor eigen gebruik, hetzij als cantor, kapelmeester, instrumentalist of vocalist. Ze componeerden – anders dan nu – ‘voor zichzelf’. Telemann was niet alleen ‘Kappellmeister’ maar ook – het zal menigeen misschien verwonderen – bariton! Zo vermeldde hij in zijn aan de stadsraad van Frankfurt gerichte sollicitatiebrief niet alleen zijn kwaliteiten als onder meer componist en dirigent, maar repte hij tevens over zijn ‘zangstem die het aanhoren meer dan waard was’ en ‘het midden hield tussen tenor en bas – en doorgaans met bariton wordt aangeduid ’. Vijf jaar later, in 1717, schreef hij als kapelmeester min of meer vertwijfeld aan diezelfde raad over de ‘gebrekkige middelen’ die hem voor de cantate-uitvoeringen in de Barfüβerkirche ter beschikking stonden. Zijn collega Johann Sebastian Bach zou zich in 1730 in Leipzig op een soortgelijke wijze uiten.

Onder Telemanns ruim 1400 bewaard gebleven kerkcantates bevinden zich opvallend veel werken voor bassolo, waarvan er vijf op deze cd zijn vastgelegd. Daarbij valt op dat, vergeleken met de tot het eind van de zeventiende eeuw gebruikelijke, expressief wat bleke, meer op stilistische schoonheid georiënteerde stile antico, de expressie sindsdien geleidelijk een andere wending heeft genomen. Zowel in Telemanns vroegere cantates als die uit de periode 1730-1740 worden dramatische krachten losgemaakt die, ingegeven door de gebruikte teksten, deze muziek – uiteraard binnen de expressieve grenzen van de barok – duidelijk een spannende dimensie meegeeft. De Duitse bas-bariton Klaus Mertens, inmiddels 64 en onder meer bekend van zijn vele opnamen met Ton Koopman en het Amsterdam Baroque Choir & Orchestra, is dusdanig gepokt en gemazeld in het barokrepertoire en zingt nog steeds zo voortreffelijk dat het een waar feest is om naar hem te luisteren, uitstekend bijgestaan door de Accademia Daniel Shalev Ad-El, een ensemble dat werd gevormd door een groep vooraanstaande Israelische instrumentalisten gespecialiseerd in de historiserende uitvoeringpraktijk en die zowel in Europa als in Israel repeteren en spelen. De opname is van uitstekend gehalte met een goede balans tussen zangstem en ensemble, maar ook tussen de instrumentalisten onderling. Een geslaagde productie, en zo te lezen niet de eerste: twee eerdere cd’s zijn gewijd aan cantates van Johann Friedrich Fasch (1688-1758) en drie andere cantates van Telemann, waarin Klaus Mertens wordt bijgestaan door Deborah York en Dorothee Mields.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links