CD-recensie
© Aart van der Wal, juni 2010
 |
Smolka: Rush (Hour in Celestial Streets) (2007)‡.
Kagel: Orchestrion-Straat (1995/96).
(L.) Andriessen: Racconto dall'inferno (2004)‡‡.
Cristina Zavalloni (stem)‡‡, musikFabrik o.l.v. Peter Rundel‡ en Reinbert de Leeuw
Wergo WER 6853 2 • 60' •
Live-opnamen (Klaus-von-Bismarck-Saal, WDR Funkhaus am Wallrafplatz, Keulen, 2004-2007)
 |
|
| Martin Smolka | |
 |
|
| Mauricio Kagel | |
 |
|
| Louis Andriessen |
Ik vroeg me af hoeveel cd's hiervan worden verkocht? Een paar honderd op wereldschaal? Ze worden, denk ik, sowieso afgenomen door omroeporganisaties en misschien ook nog wel door muziekarchieven en bibliotheken, maar verder? Terwijl er van Beethovens Vijfde of Bachs Brandenburgse concerten in een spiksplinternieuwe uitvoering er mogelijk wel vijfduizend exemplaren over de toonbank (nou ja, toonbank... er is ook nog zoiets als het internet) gaan.
De producent heeft voor de op deze cd verzamelde drie stukken van Martin Smolka (Praag, 1959), Mauricio Kagel (Buenos Aires, 1931 – Keulen, 2008) en Louis Andriessen (Utrecht, 1939) een verzameltitel bedacht: 'Vom Himmel zur Hölle', 'From heaven to hell', van de hemel naar de hel. Er was een tijd waarin men zich het universum als een harmonisch bouwsel voorstelde: Pythagoras (ca. 582-500 v. Chr.) en zijn aanhangers veronderstelden dat de bewegingen van de hemellichamen een ononderbroken 'symphonia' lieten klinken. Die klanken kon men pas waarnemen wanneer men in de buurt van het Paradijs was aanbeland, maar alle kennis was erop gericht om dit doel te bereiken. In zijn Divina Commedia of Goddelijke Komedie, ging de Italiaanse dichter Dante Alighieri (1265-1321) ervan uit dat alle muziek uit de hel was verbannen en dat daar hoogstens een geruis kon worden waargenomen. Dat was wel wat anders dan de hoogste hemelen, waar de zoetgevooisde muziek van de engelen de uitverkorenen tegemoet klinkt. Maar volgens het Oude Testament waren de veelstemmige lofprijzingen Gods toch niets anders dan een overweldigend lawaai. Bepaald geen engelenmuziek dus. Smolka's Rush komt aardig in de buurt van dat enorme lawaai: het lijkt wel alsof de hele stad tijdens de avondspits door de herrie wordt gegijzeld.
Kagels Orchestrion-Staat lijkt daarentegen meer op een bizarre feestpotpourri, waarin muziekautomaten de hoofdrol vervullen. Andriessen 'bewijst' in zijn Racconto dall' inferno dat het in zijn hel draait om helleklanken, waarvan de motieven bijna tot gek wordens toe worden herhaald.
Wie zich aan dit programma wil wagen wordt getrakteerd op geweldige uitvoeringen die bovendien uitstekend zijn vastgelegd. Dat de stukken van Smolka en Kagel voor het eerst op cd verschijnen onderstreept het avontuurlijke karakter van deze bijzondere WDR-productie.
Wie verder wil snuffelen verwijs ik graag naar de website van Edition musikFabrik (klik hier). U kunt ook een e-mail (klik hier) sturen voor meer informatie.
Edition musikFabrik heeft inmiddels werken op cd gezet van onder anderen Boesmans, Durand, Ferneyhougj, Gervasoni, Harvey, Furrer, Lanza, Lindberg, Saariaho, Saunders, Xenakis en Zimmermann.