CD-recensie
© Aart van der Wal, juli 2019 |
In de toelichting wordt de conclusie getrokken dat de Mexicaanse componist José Rolón (1876-1945) tot de meest vooraanstaande Mexicaanse componisten uit de eerste helft van de vorige eeuw moet worden gerekend. Anderzijds bleek het bijzonder lastig bleek om toegang te krijgen tot zijn archief met bladmuziek en is er de constatering dat die muziek zelden wordt uitgevoerd en in vergetelheid is geraakt. Nog wat verder speurend kwam ik ook in andere bronnen zijn naam niet tegen, maar wel die van tijdgenoten als Silvestre Revueltas (1899-1940), Carlos Chávez (1899-1978) en Rodolfo Halftter (1900-1982). Al was de laatste geen Mexicaan, hij bracht wel een groot deel van zijn leven in Mexico door. Ook in discografisch opzicht blijkt de muziek van Rolón slechts dun gezaaid. Zijn speurende landgenote Claudio Corona bracht wel eerder, in 2013, een album uit met diens Pianoconcert op. 42 en 'Feest van de Dwergen', een symfonisch scherzo, aangevuld met een pianoconcert van de Mexicaan Samuel Zyman (1956). eveneens op het Duitse TYXart-label, altijd op zoek naar (vrijwel) nog onontgonnen repertoire. Natuurlijk horen we in Rolóns muziek de Mexicaanse muzikale folklore, vaak vermengd met West-Europese invloeden. We zien dat wel vaker bij componisten die hun muzikale opleiding niet in eigen land hebben gevolgd of veelvuldig contacten onderhouden met componisten of uitvoerende musici (soms ver) buiten de eigen landsgrenzen. Zo ook Rolón, die onder meer in Parijs studeerde bij Moritz Moszkowski, Nadia Boulanger en Paul Dukas, grootheden die ongetwijfeld een groot stempel hebben gedrukt op Rolóns verdere carrière als componist. Maar in Europa maakte hij ook kennis met andere invloedrijke componisten, waaronder Schönberg, Varèse, De Falla, Villa-Lobos en Rodrigo. De culturele bagage die daarvan het gevolg was nam hij uiteraard mee terug naar Mexico en uiteraard zijn de vele sporen daarvan terug te vinden in zijn werk. Dat leidt echter niet tot de veronderstelling dat zijn muziek niet oorspronkelijk zou zijn, want hij wist wel degelijk een eigen stem te vinden, waarin zuidelijk temperament, charme, kleurrijk raffinement en virtuositeit (heeft Moszkowski hierop wellicht grote invloed uitgeoefend?) bijzonder fraai met elkaar versmeleten, met daarnaast de heldere betoogtrant en zijn sterk ontwikkelde gevoel voor vorm en inhoud als duidelijk onderscheidende factor. Geen wonder dus dat zijn muziek een concieze indruk maakt en hoewel 'geen noot teveel' ietwat overdreven lijkt, is dit toch wel de indruk die aldus ontstaat. TYXart deed zowel met deze muziek als met de vertolkers een wel heel gelukkige greep, want ten eerste is dit muziek die zeker (veel) gehoord mag worden en ten tweede is sprake van uitvoeringen die Rolón postuum alle denkbare muzikale eer bewijzen. De pianiste Claudia Corona laat Rolóns muziek zingen en schitteren, terwijl het sublieme spel van het pianokwartet (waarvan zij tevens deel uitmaakt) iedere mogelijke kritiek al gelijk doet verstommen. Dan is er de geweldige opname die zowel het solo-instrument als de drie strijkers een stralende omlijsting geeft. Tot slot: er zijn niet minder dan vijf opnamepremières (ik heb ze van een * voorzien) te melden. Het is alles bijeen genomen precies wat de titel van dit album aangeeft: een hommage aan José Rolón. index |
|