CD-recensie

 

© Aart van der Wal, december 2020

Ravel: Rapsodie espagnole

Debussy: Prélude á l'après-midi d'un faune - La Mer

London Symphony Orchestra o.l.v. François-Xavier Roth
LSO Live LSO0821 • 49' • (sacd)
Live-opname: 25 april 2019 (Ravel); 25 januari 2019 (Prélude); 25 & 28 maart 2018 (La Mer), Barbican, Londen

   

Het schiet me soms door het hoofd: waarom is niet François-Xavier Roth (we hebben al vaak over hem geschreven) aangezocht als kandidaat voor de al lang en breed vacante positie van chef-dirigent bij het Concertgebouworkest? Dat het er niet inzit moet toch vooral worden toegeschreven aan het vanuit het bestuur ontsprongen idee dat het orkest alleen furore kan maken met op de hoogste zetel een dirigent die in de eerste plaats internationaal sterk de aandacht trekt. Of anders gezegd: waarmee de dames en heren van de afdeling marketing vooral goed uit de voeten kunnen. Vandaar dus dat men - vergeef me de uitdrukking - heel lang aan een dood paard heeft getrokken in de persoon van Andris Nelsons, de sterdirigent die zich langdurig heeft verbonden aan het Gewandhausorchester Leipzig en het Boston Symphony en daarnaast nog met allerlei andere plannetjes rondloopt.

Dit verzin ik niet zomaar. Het was immers de voormalige algemeen directeur van het KCO die mij in een lang gesprek (het was in de tijd dat Daniele Gatti nog volop furore maakte en van wel of niet vermeende 'escapades' nog geen enkele sprake was) duidelijk maakte dat er aan een benoeming ook belangrijke commerciële criteria ten grondslag lagen en dat in het contract met Gatti alinea's waren ingeruimd die een hoge mate van exclusiviteit moesten garanderen. Niet huppelend van het ene naar het andere orkest, maar een echt verankerde positie als chef-dirigent. En die dan vooral uitbouwen. Dat was een belangrijk uitgangspunt.

Een uitgangspunt overigens dat een stilzwijgende verwijzing inhield naar al die chefs die zo weinig honkvast waren en door als ware globetrotters veel te weinig ruimte in hun agenda's hadden gecreëerd om zich echt op slechts één orkest te concentreren om als zodanig intensief aan zaken als klankcultuur en niet alleen artistieke maar ook menselijke verbondenheid te werken.

Dat het echter ook anders kan bewees het Berlijns Filharmonisch dat in zee ging met Kirill Petrenko als opvolger van Simon Rattle. Die nieuwe naam lag toen bepaald niet op ieders lippen, voor slechts weinigen was hij al bij voorbaat de gedroomde kandidaat en toch bleek zijn chef-dirigentschap al snel na zijn aantreden een regelrecht succes. Het kan dus verkeren.

Ik zie al jaren in Roth de 'Hans Rosbaud van deze tijd'. Een dirigent die zich werkelijk in ieder denkbaar repertoire en bij iedere muzikale stroming volkomen thuis voelt en daar ook echt het optimum uit weet te halen. Die zijn hand niet omdraait voor de nieuwste meest complexe stukken, maar evengoed de Weense Klassieken op volkomen overtuigende wijze voor het voetlicht brengt. Een dirigent ook die in de muziekwereld op handen wordt gedragen, die geen moeite te veel is om iets uit te leggen, zijn wil ook met zachte hand weet door te drukken en nooit erop uit is om de confrontatie te zoeken. 'Geladen' met artistieke integriteit, energie en doorzettingsvermogen is hij volgens mij de juiste man op de juiste plek. Een musicus in hart en nieren die de partituur pas dichtslaat als het werk echt is gedaan (of als de vakbond of orkestcommissaris niet wil dat er nog langer wordt gerepeteerd).

Roth is de meester van de klankschildering, van de gelaagde expressie, van vormbeheersing en wat er verder zoal komt kijken bij het uitvoeren van muziek. De voorliggende cd met drie live-opnamen uit 2018 en 2019 legt er overtuigend getuigenis vanaf. Wie is 'gezegend' met een surround-systeem op basis van 5.1 (de bas hoort er uitdrukkelijk bij!) zal van de ene verbazing in de andere vallen; zelfs in de wetenschap dat het Londense Barbican nu niet bepaald een ideale akoestische ruimtewerking en detaillering in het vooruitzicht stelt, maakt de surround-opname nog sterker dan de stereo-pendant qua detaillering en laagweergave (subwoofer erbij!) een ronduit verpletterende indruk. Vergeet de akoestiek en luister naar een toporkest onder een topdirigent die in dit kleurrijke Franse repertoire als geen ander de weg weet. Jammer dat het na 49 minuten al voorbij is...


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links