CD-recensie
© 2003 Aart van der Wal
Rauchenecker: Strijkkwartet nr. 1 in c.
Goetz: Strijkkwartet in Bes.
Winterthur Streichquartett.
Jecklin Edition JD 703-2 9 • 61' •
De uit München afkomstige Georg Wilhelm Rauchenecker
(1844-1906) vestigde zich in 1870 in Zurich als pianoleraar en kwam vervolgens
in contact met Richard Wagner die zich toen in Triebschen ophield. Rauchenecker
werd lid van het Triebschen Quartett dat zich o.l.v. Wagner o.a. wijdde
aan Beethovens strijkkwartetten. In het hier vastgelegde kwartet is de
invloed van Wagner onmiskenbaar: in het openingsdeel worden rechtstreekse
citaten zelfs niet geschuwd, terwijl ook motieven uit Smetana's De Moldau
(evenals dit kwartet gecomponeerd in 1874: toeval?) opduiken. In het werk
wordt duidelijk dat Rauchenecker graag op illustere voorgangers teruggrijpt
(o.a. Bach en Schubert) en zich hoedt voor overdadige ornamentiek.
Terecht werd gekozen voor de combinatie met het enige strijkkwartet (er
bestaan twee versies van: de eerste van 1863 en de tweede van 1866, waarvan
de laatste hier wordt gespeeld) van Hermann Goetz (1840-1876) die in Königsberg
het leven zag. In 1863 werd hij in het muzikaal armoedige Winterthur tot
organist benoemd. Drie jaar later ontmoette Goetz Johannes Brahms die
in de jaren zestig diverse malen Winterthur bezocht. Beiden hadden grote
waardering voor elkaars werk, maar een vriendschap kwam niet tot stand.
Brahms lijkt trouwens model te hebben gestaan voor de intervallen in het
menuet. Het was Rauchenecker die als dirigent in zijn eerste concert Goetz'
symfonie in Fis uitvoerde. Ook Goetz hanteert heldere, strakke lijnen
en mijdt een overvloedige betoogtrant. Het is onbegrijpelijk dat het tot
1990 heeft moeten duren alvorens Amadeus Verlag in Winterthur het werk
publiceerde.
Het Winterthur Streichquartett levert uitstekend kwartetspel of en is
en toont zich daarbij een warm pleitbezorger voor beide componisten. De
opname is helder en warm, met voldoende distantie tussen de solisten.
Mijn recensie-exemplaar bleek verre van gaaf: vanaf track 7 waren er talloze
haperingen te registreren. Bij aankoop dus opletten! Dit is echter zonder meer
een aanwinst voor de kwartetliefhebber.