CD-recensie
© Aart van der Wal, januari 2021
Mozart: Sonate voor twee piano's in D, KV 448 Schubert: Fantasie in f, D 940 Bach/Kurtág: Das alte Jahr vergangen ist BWV 614 - Nun komm' der Heiden Heiland BWV 599 Pianoduo Scholtes & Janssens |
 |
Een welsprekend zinnetje uit het boekje licht ik er graag uit: 'From the beginning seventeen years ago, we have been forced to face up to the fact that a good duo doesn't just happen when you put two good pianists together, and certainly not in Mozart or Schubert.' Uit het hart gegrepen natuurlijk en absoluut waar. Daarom mogen we ons des te gelukkiger prijzen dat er veel gelegenheidsduo's waren en zijn die op dit gebied tot grootse prestaties in staat bleken en blijken. De eerste, zo niet absolute voorwaarde daarbij: dat het geweldige pianisten zijn en de tweede: dat ze muzikaal gezien als het ware met elkaar mééademen. Je zou ook kunnen zeggen: twee zielen één gedachte en dan vooral als het op coherentie aankomt. Talloze grote namen hebben in ieder geval ruimschoots bewezen dat zelfs niet tot op het bot op elkaar ingespeelde duo's in een mengeling van discipline, vrijheid en virtuositeit in dit zo bijzondere repertoire konden excelleren, onverschillig of het nu muziek voor piano vierhanden of voor twee (of zelfs meer) piano's betrof.
Toen ik dit album zag verschijnen, met Mozarts Sonate voor twee piano's KV 448 en Schuberts Fantasie D 940, dacht ik - zoals zo vaak - direct terug aan een onuitwisbare kennismaking met deze beide werken door het gelegenheidsduo (daar is die term weer) Svjatoslav Richter en Benjamin Britten. Mozarts KV 448 klonk live op 20 juni 1967 vanuit The Maltings in Aldeburgh, Schuberts D 940 op 22 juni 1965 eveneens live vanuit de Jubilee Hall aldaar. Het is maar goed dat beide zo elektriserende vertolkingen keurig op YouTube zijn ‘vereeuwigd' (klik hier voor Mozart en hier voor Schubert).
De verwachtingen moesten toen wel hoog gespannen zijn, met Richter als een van de meest vooraanstaande (Russische) pianisten van de twintigste eeuw en met Britten als componist, pianist en dirigent tevens een van de grootste Mozart-kenners van zijn tijd. Als zulke zwaargewichten de handen ineen slaan moet het eigenlijk wel iets heel bijzonders worden. En inderdaad, er ontstonden uitvoeringen die in het muzikale geheugen gegrift blijven. Diepgravend en subtiel tegelijk, krachtig en lyrisch, een gehele wereld in nauwelijks merkbare accenten, versnellingen en vertragingen, voortdurend gedragen door een betoverende spontaniteit.
Het is deze betovering die ook het pianoduo Scholtes & Janssens op hun muzikale hart dragen, het is dit spel dat de klasse uitstraalt die we van de wereldtop kennen. Ze treden al sinds 2003 als duo op en het kortgeleden met Challenge Classics gesloten platencontract zal op termijn ongetwijfeld meer waardevolle opnamen van dit fantastische duo opleveren. Op dit nieuwe album maken ze volkomen waar wat twee grootheden uit de pianowereld al eerder over hen schreven: 'If you listen to these two young people play music, you think that everything in the world will be all right', schreef Menachem Pressler. En in de woorden vanJean-Yves Thibaudet: 'They were absolutely fantastic! I was so impressed, what a phenomenal duo, bravo!' Ik kan me er alleen maar bij aansluiten. U kunt hier meer over dit Nederlandse duo lezen.
De beide Bach-bewerkingen staan eveneens op YouTube, uitgevoerd door György Kurtág (1926), ditmaal in zijn rol van bewerker, en zijn echtgenote Márta (1927-2019). Hun uitvoering van BWV 614 vindt u hier. Wat Lestari Scholtes (1984) en Gwylim Janssens (1985) in deze vertolking met hen delen is de vereiste eenvoud en wijsheid waaruit deze onzegbare schoonheid voortkomt.
Bas Hagemeijer legde het in Studio 1 van het MCO tot in de puntjes vast, terwijl Charles Rademaker voor de twee perfect geïntoneerde en gestemde Steinways zorgde. Het enige puntje van kritiek: dat dit album qua speelduur wel erg mager is uitgevallen.