CD-recensie

© Aart van der Wal, december 2019

Ik heb al eerder opgemerkt dat het nog niet is voorgekomen dat Jordi Savall en zijn 'troepen' een teleurstellende productie afleverden. Savall heeft een kritische blik en een niet minder kritisch oor, gepaard gaande met een enorme kennis van een wel zeer uitgebreid repertoire dat reikt van de middeleeuwen tot diep in de klassieke periode. En niet alleen wat Europa betreft, maar dat zich ook uitstrekt tot andere werelddelen: wereldmuziek in zijn puurste vorm dus.

Ik heb bij zijn Messiah geen enkele bedenking. Sterker nog, van het aandeel van de sopraan Rachel Redmond kan ik geen genoeg krijgen, maar toch moet ik er gelijk bij vermelden dat deze live-registratie mij geen nieuwe ideeën over het werk heeft opgeleverd, al valt deze duidelijk in de topcategorie. Ieder mens heeft zo zijn voorkeuren en soms vertroebelen die het beeld, gaat het ten koste van (voor zover mogelijk) de objectiviteit. Misschien heb ik daarvan ook wel last, want ik blijf een verstokte aanhanger van de Messiah die Christopher Hogwood begin jaren negentig voor het (allang niet meer bestaande) label L'Oiseau-Lyre (een tak van Decca) opnam. Zo moet ik bijvoorbeeld echt nog een mooiere weergave horen van 'For unto us a child is born', het bijna engelengezang dat Hogwood aan het koor van het koor van Christchurch Cathedral in Oxford wist te ontlokken. Het is slechts een voorbeeld van een smetteloze, in vergelijking met die onder Savall lichter 'aangeklede', maar tegelijkertijd diep inspirerende uitvoering. Wat niet wil zeggen dat er voor deze wat meer aardse uitvoering, massaler ook met daaraan inherent meer 'pomp and circumstance', minder ruimte zou zijn. Dus niet qua spelcultuur, maar in de benadering van deze kolossale partituur (alleen al de typische da capo aria 'He was despised' neemt bijna tien minuten in beslag, wat tevens iets zegt over het belang dat Händel de tekst en daarmee de betekenis ervan toedichtte), wat de ruimtelijke weergave, zoals in surround als in stereo, in de koninklijke kapel van het paleis van Versailles nog eens onderstreept. Om er haastig bij te vermelden dat een ander juist daarom eerder Savall zal verkiezen boven Hogwood (of een andere enigszins daarmee vergelijkbare uitvoering). Het is geen kwestie van kwaliteit maar van smaak. En van bezettingskeuze uiteraard.

Wat de versies betreft nog het volgende. Hogwood gebruikte evenals Savall de Foundling Hospital-versie uit 1754. Het manuscript ervan bevindt zich in de British Library in Londen, aangevuld met de hobopartijen die door de componist nog waren toegevoegd voor de uitvoering in het Foundling Hospital. De documentatie, voorzien van bijzonder fraaie afbeeldingen, die Alia Vox bij deze beide sacd's levert is weer een klasse apart. De door Jordi Savall zelf verzorgde toelichting is gedetailleerd en verhelderend.

index