CD-recensie

 

© Aart van der Wal, augustus 2020

Dvorák: Celloconcert in b, op. 104

Dvorák/Soltani: Vier liederen op. 82 nr. 1: Leave me alone - Songs my mother taught me op. 55 nr. 4 - Romantic Pieces op. 75 nr. 1

Dvorák/Koncz: Symfonie nr. 9 in e, op. 95 (Uit de Nieuwe Wereld): 2. Largo

Dvorák/Ribke/Niefin: Silent Woods op. 68 nr. 5

Kian Soltani (cello), 6 cellisten van de Staatskapelle Berlin, Staatskapelle Berlin o.l.v. Daniel Barenboim
DG 4 836090 • 62' •
Opname: oktober 2018 en januari 2020, Berlijn

   

Het is en blijft een verschijnsel dat zijn schaduwzijden menigmaal al vooruit werpt: de weinig gelukkige, niet door de componist zelf gemaakte of geautoriseerde bewerkingen die het origineel naar een geheel ander idioom (u zou in dit geval ook kunnen zeggen: genre) verplaatsen. Gelijk doemt dan de eerste vraag op of dit wel ethisch verantwoord is en zoals met zoveel ethische kwesties kan daarover verschillend worden gedacht. Maar als de bewerking de toets de kritiek kan doorstaan? Hoewel dat weer een nieuwe vraag kan opwerpen: wie die 'toets' bepaalt en welke criteria daar dan aan ten grondslag liggen. Het mogelijk negatieve beeld kantelt pas als een bewerking wel degelijk prachtige muziek - al is het dan in een nieuw jasje - oplevert.

Dat laatste geldt zeker voor de vijf bewerkingen die deze cd rijk is. Drie ervan zijn van de hand van Kian Soltani (op. 82 nr. 1, op. 55 nr. 4 en op. 75 nr. 1), een is afkomstig van Stephan Koncz (op. 95) en een vloeide voort uit de samenwerking tussen Gunter Ribke en Lothar Niefin (op. 68 nr. 5). De bewerkingen zijn specifiek geschreven voor cello-ensemble (de zes cellisten van de Staatskapelle Berlin tonen zich daarvan in de meest letterlijke zijn warme pleitbezorgers), met in het Largo van de 'Nieuwe Wereld' symfonie (dat in deze bewerking helaas tot minder dande helft werd ingekort) het warmbloedige spel van Soltani in de hoofdrol.

De 'kunst' in een dergelijk programma is altijd om het sentiment niet de boventoon te laten voeren, een 'verleiding' die uit de aard der zaak voor de hand ligt, maar zowel Soltani als zijn metgezellen zijn die weg gelukkig niet ingeslagen. Het is spel waarin het bekende adagium 'minder is meer' vlekkeloos wordt weerspiegeld, wat deze miniaturen in hun nieuwe hoedanigheid bovendien een bijzondere gloed verleent.

Dit wordt ook weerspiegeld in het zo bekende Celloconcert dat van begin tot eind gestroomlijnd verloopt. Wat tevens wil zeggen dat de goed gekozen hoofdtempi niet nodeloos worden ondergraven door vreemdsoortige tempowisselingen en dat de zo essentiële expressie in dit idioom van zowel Slavische als Amerikaanse ondertonen feilloos wordt getroffen. Soltani en het door Barenboim geleide orkest treden aldus in de voetsporen van hun vele illustere voorgangers maar ook van tijdgenoten, wat zeker als een compliment mag worden opgevat: een zoektocht naar het 'nieuwe' levert in dit repertoire meestal alleen maar gekunsteldheden op. Technisch volmaakt, diep gepassioneerd en lyrisch uitgesponnen mag daarom zeker worden gesproken van een meesterlijke prestatie. Daarmee kan deze inmiddels 28-jarige topmusicus zich moeiteloos mengen tussen de interpretaties van grootheden als Maisky, Rostropovitsj, Gendron, Starker, Fournier of Piatigorsky.

Opgegroeid in het Oostenrijkse Bregenz en geboren uit muzikaal zeer getalenteerde ouders werd Soltani al als twaalfjarige toegelaten tot het conservatorium van Bazel, waar hij onder de hoede kwam van zijn eerste belangrijke mentor: Ivan Monighetti. Er kwam een verder toekomst bepalend vervolg dankzij de door de Anne-Sophie Mutter Stichting aan hem verstrekte studiebeurs. Geen wonder dus dat hij, technisch en interpretatie ruim bewapend en desondanks nauwelijks 19, met zijn spel in Wenen en tijdens de beroemde Schubertiade in Hohenems ruimschoots de aandacht trok. Zijn grote doorbraak kwam in 2013, nadat hij tijdens het internationale Paulo Celloconcours in Helsinki de eerste prijs had behaald. Rond die tijd herkende ook Daniel Barenboim Soltani's grote talent, resulterend in de uitnodiging om In 2015 bij Barenboims West Eastern Divan Orchestra (WEDO) te debuteren in Beethovens Tripelconcert met als pPlaats van handeling de bekende 'Waldbühne' in Berlijn. Daarna lieten de prestigieuze muziekfestivals in onder meer Londen (BBC Proms), Luzern en Salzburg niet meer lang op zich wachten. Die internationale belangstelling en uiteraard Soltani's daarmee verbonden grote talent leverde hem een lucratief platencontract met Deutsche Grammophon op. Het betaalt zich ook op dit nieuwe album uit, dankzij jhet eminente solospel en zeker niet te vergeten de door Daniel Barenboim geleide Staatskapelle Berlin, een dirigent en een ensemble gepokt en gemazeld in het romantische repertoire. Dit alles is uitgemond in een topprestatie, zonder meer.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links