CD-recensie

 

© Aart van der Wal, maart 2004


Cramer: Glaube nur op. 2 nr. 1 - Flieder op. 2 nr. 2 - Gefunden op. 2 nr. 3 - Glück im Traum op. 2 nr. 4 - Weisst du noch? op. 2 nr. 5 - Sah im Traum op. 3 nr. 3 - Der Rautenkranz op. 3 nr. 4 - Samstag, jeden Samstag op. 3 nr. 5 - Girre grauses Täubchen op. 3 nr. 6 - Dore am Bühl op. 3 nr. 8 - Es ist ein Brünnlein geflossen op. 3 nr. 9 - Volksweise op. 3 nr. 10 - Lebewohl op. 3 nr. 11 - Polnisches Volkslied op. 3 nr. 13 - Erwachen in den grellen Tag op. 4 nr. 1 - Ave Rosa op. 4 nr. 2 - Michel mit der Lanze op. 4 nr. 3 - Vale op. 4 nr. 4 - Auftrag op. 4 nr. 5 - Waldhornklänge op. 4 nr. 6 - Abendfrieden - Troubadour-Ständchen - Notturno "Im Pavillon" - Souvenir de Malmaison - In einer grossen Stadt - Blümekens - Briefwechsel - Episode - Siegesfest.

Rachel Ann Morgan (mezzosopraan), Marjès Benoist (piano).

Globe 5128


Dit is een belangwekkende en op dit moment zelfs een unieke uitgave. Anna Cramer (1873-1968) is in de Nederlandse muziekgeschiedenis een bijna onbeschreven blad. Ze bracht haar jeugd door in Hilversum, Baarn en Amsterdam, werkte vervolgens in de hoofdstad waarschijnlijk als dienstbode en studeerde daar piano aan het conservatorium. Haar levensloop tussen 1895 en 1934, als haar naam in de Amsterdamse archieven weer opduikt, blijft grotendeels in raadsels gehuld. Dat zij in Berlijn (en wellicht ook nog in München en Wenen) heeft gewoond, evenwel staat vast. In 1903 bood zij vanuit Berlijn tevergeefs een aantal liederen aan de Haagse muziekuitgever Abraham Noske ter publicatie aan.

Een halve eeuw later, in 1958, leverde de inmiddels hoogbejaarde dame een koffer vol met muziekmanuscripten af bij de toenmalige Nederlandsche Handel-Maatschappij. Een jaar later werd zij volgens kranten uit die tijd aangetroffen in een geheel vervuilde woning, waar zij "op oude kranten en muziekpapier slaapt". Aldus een deel van de door de musicoloog Elmer Schönberger geschreven toelichting in het goed gedocumenteerde cd-boekje.

Tijdens Cramers langdurige verblijf in o.a. Berlijn zal haar belangstelling voor de Duitstalige poëzie ongetwijfeld hebben aangewakkerd en verdiept. De op deze cd verzamelde liederen op de veel sombere, melancholieke teksten van o.a. Bierbaum, Busse, Simlinger, Rosenfeld en Von Liliencron tonen een componeertechniek die zich - in tegenstelling tot bijv. menige compositie van Hugo Wolf - vooral concentreert op de "Gesangslinie" en aldus de pianobegeleiding daaraan vrijwel ondergeschikt maakt. Het veelvuldige gebruik van halve toonsafstanden en de vrij abrupte wisselingen van mineur naar majeur past in de componeertechniek gedurende de eerste twee decennia van deze eeuw.

We horen in de liederen zowel Schubert (in Sah im Traum de troosteloze begeleidingsfiguur van Der Leiermann uit Winterreise!), Mahler, Wolf als Richard Wagner, Richard Strauss en de (nog 'tonale') Schoenberg met een vleugje Alban Berg doorklinken, maar dat neemt niet weg dat Cramers muzikale vocabulaire bij vlagen zeker oorspronkelijk en daarbij krachtig genoeg is om te verrassen en te ontroeren. De vertolkingen zijn door de bank genomen zeker geslaagd te noemen. Soms wordt de dromerige sfeer door scherpe contouren wat tekort gedaan (op. 2 nr. 2 en 3), terwijl op. 3 nr. 9 juist meer sprankeling en profilering mist. Maar op. 2 nr. 5 is weer een juweeltje met een fraai uitgezongen slotnoot. De stem neigt naar enige hardheid en een scherp randje in het forte, terwijl het vibrato in het mezzoforte een warme kern mist. De pianobegeleiding staat op hoog niveau.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links