CD-recensie

 

© Aart van der Wal, februari 2011

 

 

The Unknown Beethoven

Sonate voor piano en cello in Es, op. 64 (bewerking door Franz X. Kleinheinz [?] van het Strijktrio op. 3) - Adagio voor cello en piano WoO 43a (bewerking door Julius Berger van het Adagio voor mandoline en piano) - Adagio ma non troppo voor cello en piano WoO 43b (bewerking door Julius Berger van de oorspronkelijke versie voor mandoline en piano)- Allegro voor mandoline en piano WoO 44a (bewerking door Julius Berger van de oorspronkelijke versie voor mandoline en piano)- Andante con variazioni voor cello en piano WoO 44b (bewerking door Julius Berger van de oorspronkelijke versie voor mandoline en piano)

Julius Berger (cello), José Gallardo (piano).

Challenge Classics CC72504 • 69' •

www.challenge.nl


Dat Beethoven de vele bewerkingen van zijn werk ongehinderd toeliet zal zeker te maken hebben gehad met de financiële voordelen die hieruit voor hem voortvloeiden. Bovendien kwamen ze de verdere verspreiding van zijn muziek ten goede. Van de bewerkingen op deze cd stamt is alleen die van het Strijktrio op. 3 van een tijdgenoot van Beethoven; en vermoedelijk was dat Franz X. Kleinheinz. Er is ook een brief van Beethovens broer Karl van 21 mei 1803, waarin te lezen valt dat Kleinheinz onder de leiding van de componist Beethoven 'einige Instrumentalmusik für Klavier mit Begleitung arrangiert'. Het zou zomaar kunnen dat ook op. 64 daaronder gerekend moet worden. In ieder geval bestaat van het Strijktrio op. 3 een door Beethoven gecorrigeerd afschrift van de autograaf met daarin zijn bemerking 'Cemb.' en 'Violoncell'. Maar afgezien daarvan is er geen twijfel over dat de bewerker op het gebied van de stemvoering in dit geval een vlekkeloze prestatie heeft geleverd. Sterker nog, de kwaliteit van deze bewerking is dusdanig dat hij zo uit Beethovens meesterhand kon zijn gevloeid.

De bewerkingen die Julius Berger van de mandolinesonatines maakte zullen hem minder hoofdbrekens hebben opgeleverd dan die Franz X. Kleinheinz (?), maar geslaagd zijn ze wel. Berger weet als groot cellist uiteraard volmaakt voor 'zijn' instrument te schrijven, met slechts daarop geënte kleine aanpassingen van de pianopartij (met name in de ligging).

Berger en Gallardo vormen voor deze prachtige muziek het ideale duo dat naast een sublieme toonvorming tevens excelleert in een indrukwekkende opbouw van deze stukken (het zesdelige strijktrio klinkt in handen van drie strijkers vaak veel minder spannend dan door dit duo). Wie naar dit intens muzikale betoog luistert komt er niet alleen diep van onder de indruk, maar dicht die vier korte stukken voor (oorspronkelijk) mandoline en piano vermoedelijk een grotere betekenis toe dan ze in feite zijn. Dat lijkt me voor deze musici het beste compliment.
Berger bespeelt een rond 1740 door Matthias Klotz in het Duitse Mittenwald gebouwd instrument, terwijl Gallardo zijn krachten beproeft op een zeer goed gestemde Steinway D. De opname werd in maart 2010 gemaakt in de concertzaal van de universiteit in Augsburg en klinkt in een woord voortreffelijk. Dat deze 'unknown' Beethoven maar rap 'known' mag worden!


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links