CD-recensie

 

© Aart van der Wal, augustus 2021

Beethoven: Pianosonate nr. 29 in Bes, op. 106 (Hammerklavier) - Eroica-variaties op. 35

Pierre-Laurent Aimard (piano)
Pentatone PTC 5186 724 • 67' •
Opname: juli 2020, Stefaniensaal, Graz

   

De eerlijkheid gebiedt dat ik van Pierre-Laurent Aimards Beethoven in de 'Hammerklavier' meer had verwacht, ingegeven door de fenomenaal gespeelde Eroica-variaties op het YouTube-kanaal (klik hier) die ik eerder hoorde.

Aimards Beethoven kent, wat de fameuze ‘Hammerklaviersonate' betreft, zowel plussen als minnen. Het openingsdeel krijgt onder zijn handen weliswaar een overrompelende vertolking (de stemvoering alleen al rechtvaardigt een verhaal apart), maar het verliest onnodig aan momentum door de ingelaste, gekunstelde vertragingen (voor alle duidelijkheid: in de partituur komen die niet voor). Waar tegenoverstaat dat de stormachtige doorwerkingsepisode is vervuld van zoveel detail dat het mij er steeds weer opnieuw naartoe dreef, mede geholpen door de doorzichtige opname (alles heeft zo zijn eigen plek!) Een soortgelijk beeld biedt de grandioze finale, een van de lastigste die ooit voor de piano werden geschreven, maar die bij Aimard als monoliet overeind blijft. De door hem ingelegde structuur krijgt bovendien grandioos gestalte (het een houdt verband met het ander) en het uitermate complexe contrapunt heeft exemplarisch reliëf. Het flitsende Scherzo is een absoluut juweel, met een volmaakte controle over frasering en articulatie. Wat wel behoorlijk tegenvalt is het Adagio sostenuto, waarin Aimard minstens de schijn op zich laadt dat hij vooral de uiterst expressieve dramatiek nog verder heeft willen accentueren. Het rechterpedaal (mogelijk geholpen door de ietwat ruime akoestiek) is de boosdoener, met als gevolg uitgesponnen groezeligheid in de stemvoering en onvoldoende helder uitgezet lijnenspel. Onnodig en tegelijkertijd ongewenst, terwijl de partituur bovendien anders aangeeft (de pedaalvoorschriften staan keurig genoteerd). Mogelijk heeft Aimard zich (mede) laten leiden door de aanduiding 'sostenuto' (van het Italiaanse 'sostenere', dat 'aanhouden' betekent).

De Eroica-variaties zijn ronduit fenomenaal: meesterlijk opgebouwd, contrastrijk, werkelijk badend in subliem uitgewerkte contrapunt met als ware apotheose de grandioze slotfuga. Wel hoorde ik herhaaldelijk een fenomeen dat op mijn installatie lijkt op faseverschuiving, overigens sterker via de elektrostatische hoofdtelefoon dan via de (dynamische) luidsprekers. Het is een verschijnsel dat in op. 106 niet optreedt, los van enige andere, in dit geval veel minder belangrijke akoestische verschillen. De nabewerking (editing) kan mogelijk hierin een rol hebben gespeeld.

Wat resulteert is hoe dan ook een gemengd beeld dat mij niet voldoende heeft overtuigd, al vormen de Eroica-variaties dankzij Aimard een fenomenaal pianistisch hoofdstuk apart.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links