CD-recensie

 

© Aart van der Wal, januari 2021

Bach: Sinfonia's

Klik hier voor de inhoudsopgave

Takashi Watanabe (orgel), Ensemble Cordia o.l.v. Stefano Veggetti
Brilliant Classics 96218 • 53' •
Opname: juni-juli 2018, Parochiekerk, Kiens (Tirol)

https://cordia.it/diskografie/j-s-bach-sinfonias-from-cantatas/

   

In de zeventiende en achttiende eeuw werd menige cantate voorafgegaan door de gebruikelijke sinfonia. Johann Sebastian Bach was een van de vele componisten die deze korte instrumentale inleiding veelvuldig in zijn nog in Weimar (1708-17) gecomponeerde cantates toepaste. Pas later, in Leipzig (1723/25), werd zijn voornaamste model dat van de koorcantate; om vanaf 1726 de sinfonia – maar dan aanmerkelijk uitgebreider dan voorheen - weer in zijn cantates te introduceren.

Het Italiaanse Ensemble Cordia met daaraan toegevoegd de Japanse organist (tevens klavecinist) Takashi Watanabe (hij studeerde onder meer bij Bob van Asperen) heeft een tiental van Bachs sinfonia's op deze cd vastgelegd, waarvan de sinfonia uit de cantate ‘Ich habe meine Zuversicht' BWV 188 en ‘Wir müssen durch viel Trübsal' BWV 146 is afgeleid van het klavecimbelconcert BWV 1052. De feestelijk monumentale sinfonia uit de cantate ‘Ich liebe den Höchsten von ganzem Gemüte' BWV 174, met o.a. het uitbundig schallende koper, zal menigeen direct herkennen als het (dan meer bescheiden gehouden) openingsdeel van het derde Brandenburgs Concert BWV 1048. Ook het omgekeerde gebeurde overigens: de serene sinfonia uit de cantate ‘Gott soll allein mein Herze haben' BWV 169 kreeg later een plaatsje in het Klavecimbelconcert BWV 1053. De sinfonia uit de cantate ‘Falsche Welt, dir trau ich nicht' BWV 52 grijpt eveneens terug op een Brandenburgs Concert: het eerste. Aardig is ook dat de daaraan voorafgaande sinfonia uit de cantate ‘Ich steh mit einem Fuß im Grabe' BWV 156 verwant is aan een concerto dat Bach in Weimar schreef, terwijl het openingsthema werd ‘geleend' van een concerto van Bachs tijdgenoot Telemann. Maar er is uiteraard nog veel meer wetenswaardigs op te snuiven, waarvoor ik u graag verwijs naar de in het cd-boekje opgenomen, zoals altijd uitstekend geschreven toelichting van mijn goede vriend Peter Wollny, de directeur van het Bach-Archiv in Leipzig.

Niet alleen ben ik, wat deze nieuwe uitgave betreft, zeer geporteerd van het fantasierijke orgelspel van Watanabe, maar ook van de bevlogen en kruidige uitvoeringen die het op 'period instruments' spelende Ensemble Cordia ten beste geeft. Zo gekruid zelfs dat menige ‘purist' mogelijk de wenkbrauwen zal fronsen, want de spiritualiteit viert voortdurend hoogtij, de speelvreugde spat er vanaf en het engagement klotst bij wijze van spreken tegen de plinten. Niet dat benauwende, dat bekrompene (dat ten onrechte met 'purisme' wordt geassocieerd), maar met zijn allen er vol in, dat moeten deze musici hebben gedacht! Maar als het aankomt op meer beschouwende diepgang komt de luisteraar gelukkig evenmin iets tekort, getuige bijvoorbeeld de sinfonia uit de cantate ‘Weinen, Klagen, Sorgen, Zagen' BWV 12. Van Watanabe en Veggetti mag het fonkelen; en terecht! Dat de opname wat grootschalig is uitgevallen doet daaraan niets af.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links