CD-recensie
© Aarnout Coster, februari 2012
 |
Beethoven: Vioolconcert in D, op. 61
Berg: Vioolconcert
Christian Ferras (viool), Berliner Philharmoniker o.l.v. Karl Böhm (Beethoven); Radio-Symphonie-Orchester o.l.v. Massimo Freccia (Berg)
Historische opnamen uit 1951 (Beethoven) en 1964 (Berg)
Audite 95.590 • 72' •
Dertig jaar geleden overleed de Franse violist Christian Ferras (1933-1982). Na een opleiding aan het Conservatorium van Parijs maakte hij in 1946 zijn debuut in die stad met o.a. het Vioolconcert van Beethoven. Na verdere scholing bij George Enescu en het winnen van enkele concoursen volgde een glansrijke carrière. In november 1951 debuteerde hij bij de Berliner Philharmoniker onder leiding van Karl Böhm. Bij die gelegenheid werd een radio-opname gemaakt, die thans voor het eerst op cd is uitgegeven.
In deze goed klinkende opname dirigeert Böhm het werk in een rustig tempo (à la Furtwängler): een degelijke, romantische aanpak, waar de 18-jarige solist zich bij aansluit met een jeugdig élan, eerder gericht op speelvreugde en exacte toonvorming dan op dramatische expressie. In de Kreisler-cadens van het eerste deel is zijn aanpak soepel en speels (niet dat zwoegende). Het tweede deel heeft een dromerige sfeer en het Rondo brengt Ferras met verve. Ondanks hier en daar een klein onzekerheidje en soms wat veel vibrato, is dit een formidabele uitvoering.
Aan de originele band van deze opname ontbreekt het eerste motief van het tweede deel. Dat is er, volgens informatie van de uitgever, al in 1951 door een technicus van de band afgesneden. Het is een klein gemis, maar niet onoverkomelijk.
Letterlijk een andere toon slaat Ferras aan in de live-opname uit 1964 van het vioolconcert van Berg. Hier horen we een ervaren solist die weet wat hij wil, zonder een spoor van onzekerheid en met een grote betrokkenheid. Zijn spel is zeer expressief. Samen met het RSO, deskundig geleid door Freccia, een met de seriële muziek vertrouwde dirigent, benadrukt hij niet alleen de duistere sfeer van het stuk, maar ook de woestheid en grilligheid ervan. Een intense interpretatie, geheel anders dan bijv. die van Frank Peter Zimmermann met het KCO onder leiding van Riccardo Chailly (Q disk, live 1996)), gekenmerkt door vooral helderheid en Mahleriaanse melancholie.
Twee fasen dus in een kunstenaarsleven vol successen en met een tragisch einde. Na zijn Berlijnse debuut verspreidde Ferras’ roem zich snel en hij ontwikkelde zich tot een van de toonaangevende violisten van de 20 e eeuw. Met grote dirigenten soleerde hij op de wereldpodia. De vermaarde violist Jaques Thibaud was diep onder de indruk van Ferras’ interpretatie van het concert van Berg. Met Von Karajan en de Berliner Philharmoniker maakte hij voor DGG opnamen van de vioolconcerten van Beethoven, Brahms, Tsjaikovski en Sibelius.
Eind van de zestiger jaren kreeg hij ernstige depressies en zocht hij troost in de alcohol. Ondanks ontwenningskuren bleef zijn toestand labiel. Hij moest meer en meer engagementen afzeggen. Medio zeventiger jaren doceerde hij aan het Parijse Conservatorium en keerde hij het podium de rug toe. In 1982 trad hij weer op in een recital met zijn vaste pianist Pierre Barbizet. Het leek op een comeback, maar na een concert in Vichy pleegde hij zelfmoord op 14 september 1982, 49 jaar oud.